Najstarszą częścią Radomia jest wczesnośredniowieczne grodzisko Piotrówka. W X w. na prawym brzegu rzeki Mlecznej wzniesiony został gród obronny. Zajmował wydmę o powierzchni ok. 1,5 ha otoczoną wałem drewniano-ziemnym. Droga do grodu prowadziła przez bagnisty teren i była moszczona drewnianymi balami. Prawdopodobnie w XII lub XIII w. zbudowany został na wzgórzu kościół katolicki św. Piotra, który istniał przez kilka wieków. Od patrona kościoła pochodzi nazwa wzgórza. W skład kompleksu osadniczego wchodzą 4 osady i cmentarzysko. Gród radomski był siedzibą kasztelanii i jednocześnie ważnym ośrodkiem handlowym na pograniczu Mazowsza i Małopolski. U podstawy wzgórza znajduje się pamiątkowy głaz. W przyszłości grodzisko ma być centralnym punktem Parku Kulturowego Stary Radom.

Dolina Mlecznej w rejonie Piotrówki (UTM EB09) do czasów współczesnych dosyć mocno opierała się urbanizacji. Trudno dostępnych bagien już nie ma od dawna, mimo tego torfiasty i podmokły grunt w sąsiedztwie rzeki nie sprzyjał zabudowie. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu wczesną wiosną tworzyły się tu rozległe rozlewiska. Obecnie teren jest tylko miejscami zabagniony, a większość ukrytych w łozowiskach sadzawek w okresie letnim wysycha. Wspomnienie dawnego charakteru tego miejsca pozostało jedynie w nazwie jednej z ulic — Bagienna. Mleczna w rejonie Piotrówki była wielokrotnie regulowana, ilość wody w rzece jest też mniejsza ponieważ niektóre jej dopływy już nie istnieją. Na odcinku rzeki pomiędzy ul. Maratońską a ul. L. Okulickiego Mleczna przyjmuje lewobrzeżny dopływ — Cerekwiankę (Strumień Halinowski). Cerekwianka w dolnym biegu jest ciekiem stałym, choć w suche lata jest bliska wyschnięcia. Do Mlecznej w rejonie ul. Jaworowej uchodzi także niewielki ciek niosący wody opadowe z rejonu ul. B. Limanowskiego. Początkowo skanalizowany, od ul. Jaworowej płynie na powierzchni kilkudziesięciometrowej długości rowem, następnie rozlewa się w trzcinowiskach.

W dolinie Mlecznej wciąż gniazdują ptaki wodno-błotne, płazy mają swoje miejsca rozrodu, a bobry zbudowały tamę. Do niedawna w lasku topolowym istniało stanowisko chrząszcza — zgniotka cynobrowego Cucujus cinnaberinus. Nie udało się jednak tego miejsca ochronić. Przyczyniły się do tego prawdopodobnie błędne decyzje urzędników, a postępowanie sądowe w sprawie zniszczenia siedliska tego gatunku nadal się toczy.

Dolina Mlecznej w rejonie Piotrówki ma się niebawem zmienić. Mieszkańcy mają tu uzyskać nowe miejsca do wypoczynku, rekreacji oraz do pogłębiania wiedzy o historii swojego miasta. Mamy także nadzieję, że nie znikną tu całkowicie walory przyrodnicze tego miejsca... W ramach projektu LIFE w 2021r. wykonano renaturyzację (utworzenie meandrów) rzeki Mlecznej.

POWRÓT

Ważki Radomia

Zdjęcia:	Marek Miłkowski Michał Kaczorowski — Air Show polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst:	Marek Miłkowski
© Ewa Miłaczewska