WARSZAWA

Stawy Brustmana





Wawrzyszew — do niedawna wieś, obecnie osiedle mieszkaniowe (projektu Ryszarda Tomickiego) w dzielnicy Bielany. We wczesnym średniowieczu jeden z książęcych ośrodków osadniczych. W XVI w. ówczesny właściciel, nadworny lekarz króla Zygmunta Augusta, Baltazar Smosarski ufundował tu istniejący do dziś kościół. W XVII i XVIII wieku Wawrzyszew należał do zakonu bernardynek, a od 1819 roku stanowił folwark z doświadczalną hodowlą owiec Instytutu Agronomicznego na Marymoncie. W końcu XIX wieku był własnością carskiego generała A. Patkulowa. W 1951 roku Wawrzyszew został włączony w obręb Warszawy
(www.kampinoska.waw.pl).

Stawy Brustmana (UTM DC99) powstały w roku 1819 w wyniku prac melioracyjnych przeprowadzonych przez Instytut Agronomiczny. W latach siedemdziesiątych XX wieku zbudowano wokół stawów wspomniane już, duże osiedle mieszkaniowe Wawrzyszew, w roku 1980 stawy uporządkowano, jednocześnie wykonując wokół nich betonową obmurówkę. Około roku 2000 okolica zyskała dzisiejszy wygląd.

POWRÓT
Ważki Warszawy

Zdjęcia: Michał Kaczorowski
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Michał Kaczorowski
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Fragment mapy Warszawy z Wawrzyszewem i znajdującymi się tu Stawami Brustmana usytuowanymi pomiędzy ulicami Petofiego, Dantego, Czechowa, Szekspira, Balzaka, Tołstoja i Wolumen.
(polska.e-mapa.net )
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zbliżenie na zdjęciu satelitarnym.
(polska.e-mapa.net )
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Wokół Stawów Brustmana powstał teren parkowy z placem zabaw dla dzieci. Latem na obu stawach biją fontanny, a brzegi kanałku pomiędzy stawami łączą kładki dla pieszych.
(foto Michał Kaczorowski)
W tle charakterystyczne dla pierwszej połowy lat siedemdziesiątych bloki mieszkalne tzw. „mrówkowce”.
Wśród rosnących nad wodą trzcin mozna spotkać wiele gatunków ważek.
(foto Michał Kaczorowski)

 
19 kwienia 2011 r. — niemal takie samo ujęcie jak na zdjęciu powyżej. Tu zapewne z gałęzi wierzby niedawno spadły do wody nimfy pałątek zielonych Lestes viridis.
(foto Michał Kaczorowski)
19 kwienia 2011 r. — suche zeszłoroczne szuwary — miejsce to samo, co powyżej, ale zupełnie inne, jaskrawe, wiosenne oświetlenie.
(foto Michał Kaczorowski)

   
Ważki zarejestrowane na Stawach Brustmana
(10 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Husarz władca Anax imperator
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
 
Obserwacje

Świtezianka błyszcząca
Calopteryx splendens
Rzadko obserwowano jedynie pojedyncze samce na kwadratowym stawie. Samic nie widziałem — być może nad wodą były jedynie osobniki zalatujące z innych cieków. Lata obserwacji pokryły się jednocześnie z wystąpieniem w kraju powodzi, co być może zmusiło wiele osobników do migracji.
 
Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
Kilkakrotne obserwacje samców, głownie na kwadratowym stawie, który jest bardziej zarośnięty, z kilkoma wierzbami w pobliżu. Gatunek skryty, ale częste obserwacje i dogodne siedlisko wskazują, że być może regularnie się tu mnoży.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Bezsprzecznie najczęściej spotykany gatunek ważki nad stawami. Wieloletnie i wielokrotne obserwacje samców i samic w różnych odmianach barwnych, a także osobników teneralnych — wskazują na stabilną populację. Jednorazowo obserwowano nawet ponad 50 osobników na krótkim odcinku brzegu. Obserwacje tandemów i kopulacji.
 
Łątka wczesna
Coenagrion pulchellum
Kilkakrotne, pojedyncze obserwacje samców, jedynie na kwadratowym stawie.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Wieloletnie i wielokrotne obserwacje kilku-kilkunastu osobników mogą wskazywać że istnieje tu stała chociaż niezbyt liczna populacja.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Popularna wazka, w ostatnich latach z powodu częstszych zabiegów wokół stawów (m in. regularne koszenie trawników oraz znaczny ubytek okolicznych łąk) znacznie rzadziej spotykana. W zeszłym roku widziałem jedynie kilkanaście osobników obu płci, w bezpośrednim sąsiedztwie jednego z brzegów kwadratowego stawu.
 
Husarz władca
Anax imperator
Pojedyncza obserwacja jednej młodej samicy składającej jaja, która przysiadła w trakcie tej czynności na kawałku trzciny pływającej niedaleko od brzegu.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Gatunek regularnie i corocznie spotykany w wielu miejscach nad brzegami. Widywano głównie samce zajęte patrolowaniem lub siedzące na ziemi i trzcinach i tak doglądające swoich terytoriów.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Wielokrotne i wieloletnie obserwacje, widywano głównie samce pilnujące swoich terytoriów.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Regularnie widywano samce, a także mniej liczne samice. Kilkakrotnie widywano tandemy oraz kopulujące pary, co zapewne świadczy o w miarę stabilnej populacji nad stawami.