| |
| |
|
Samiec
|
| |
|
To jedno z pierwszych moich zdjęć samca Lestes virens zrobione 21 sierpnia 2005 roku.
Dopiero oglądając je na komputerze dostrzegłam, że te drobne pałątki mają brązowe pterostigmy, a samce mają niebieskawe tylko dwa ostatnie segmenty odwłoka. Różni je to od nieco większych samców Lestes sponsa, u których niebieskie są również dwa pierwsze segmenty. W ten sposób, po oznaczeniu ich na zdjęciach, nauczyłam się rozpoznawać je w terenie. Zdjęcie wykonałam nad leśnym jeziorkiem, czyli przjściowym bagienkiem z lustrem wody koło wsi Gęsianka w pow. Mińsk Mazowiecki (UTM EC49).
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Samiec Lestes virens sfotografowany 4 września 2021 r. w Kanionie Tarnogórskim na obszarze dawne kopalni dolomitu Bobrowniki w Tarnowskich Górach (UTM CA48). Tu znacznie wyraźniej widać, że dwa pierwsze segmenty odwłoka są metalicznie zielone, a dwa ostatnie niebieskie.
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Tu widzimy zielone pierwsze segmenty samca z bliska. Niebieskie są nasady skrzydeł i maleńki znak na segmencie pierwszym.
(foto Robert Łuczak)
|
| |
|
Dojrzałe samce Lestes virens mają granatowe oczy! Doskonale na tym zdjęciu widać również trzy położone między oczami złożonymi małe, czarne, przyoczka oraz maciupeńki aparat gębowy. Zdjęcie zrobiono nad sztucznym, małym zbiornikiem na działce rekreacyjnej w Woli Polskiej pow. Mińsk Mazowiecki (UTM EC49).
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
|
Zdjęcie portretowe samca L. virens z Kanionu Tarnogórskiego zrobione 9 października 2020 r.
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
To malutki fragment zdjęcia zrobionego 14 września 2010 r. koło Pabianic (UTM CC82). Widzimy tu między granatowymi oczami samca metalicznie połyskujący, zielony wierzch głowy z przyoczkami na ciemieniu. Widzimy również krótką, cienką szyję ważki i dwubarwny wierzch przedtułowia — przedplecze.
(foto Paweł Bednarek)
|
| |
|
To tekże malutki fragment zdjęcia zrobionego 9 sierpnia 2022 r. koło Helenowa (UTM FB57). Potylica jest żółta (znacznie lepiej widoczna niż na zdjęciu wyżej), od zielonego wierzchu odgraniczona wyraźną, gładką linią.
(foto Agnieszka Tańczuk)
|
| |
|
Samiec napotkany 21 sierpnia 2015 roku, podczas Sympozjum, nad torfianką w pobliżu miejscowości Grabin (UTM WT17), poza zachodnią granicą Gryżyńskiego Parku Krajobrazowego.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
18 sierpnia 2007 roku — młodziutki, właściwie niemal teneralny, samiec sfotografowany w okolicy Woli Polskiej (UTM EC49) w pow. Mińsk Mazowiecki. Ma jeszcze szkliste skrzydła, białe pterostigmy i zupełnie białe narządy analne.
(foto Piotr Mikołajczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
To młody jeszcze samiec pałątki małej Lestes virens. Tu widać, że pudrowe zabarwienie ostatnich segmentów odwłoka u młodzieży jest ledwie widoczne i spod niego prześwituje metaliczna zieleń z miedzianym połyskiem.
(foto Piotr Mikołajczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Jeszcze jeden młody samiec — oczy ma jeszcze beżowe, co świadczy o jego młodym wieku, poza tym jest już niemal prawidłowo wybarwiony. Zdjęcie wykonano koło piaskowni w Międzyrzecu Podlaskim (UTM FC25).
(foto Piotr Mikołajczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Tu też widzimy młodego jeszcze samca, co można poznać po niewybarwionych na niebiesko oczach. Pod spodem 2 segmentu odwłoka możemy zaobserwować niewielkich rozmiarów wtórny aparat kopulacyjny.
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
|
Samiec starszy od poprzedniego, intensywnie wybarwiony, a nawet zrudziały. Sfotorafowany 17 września 2022 r, w Kanionie Tarnogórskim (UTM CA48).
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Ten samiec jest zajęty zabiegami higienicznymi, czyści skrzydła pocierając je odwłokiem. Zdjęcie wykonano w Lesie Korolewskim na południe od Pabianic (UTM CC82).
(foto Paweł Bednarek)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Dojrzały samiec sfotografowany 29 sierpnia 2012 roku nad Czarnym Stawem w Uhercach Mineralnych (UTM FV07).
(foto Andrzej Kucharski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Ten (odwrócony) fragment powyższego zdjęcia pokazuje ostatnie segmenty odwłoka i narządy analne samca w powiększeniu: górne są duże, ciemne, w kształcie cęgów, dolne bardzo małe, proste, ciemne. U młodszych osobników analne narządy wewnętrzne są jasne.
(foto Andrzej Kucharski)
|
| |
|
Narządy analne i pierwotny aparat kopulacyjny — w ujęciu z boku.
(foto Robert Łuczak)
|
| |
|
To też narządy analne i pierwotny aparat kopulacyjny, ale starszego samca — w ujęciu z boku.
(foto Robert Łuczak)
|
| |
| |
|
Samica
|
| |
|
Samica pałątki małej Lestes virens jest całkowicie zielono ubarwiona. Wierzch ciała jest ciemnozielony, metalicznie błyszczący, zaś spód matowy, jasnozielony. Oczy jej są zielone. Z daleka nie różni się niczym od innych samic pałątek. Podobnie, jak samiec, ma żółtą potylicę. Tę pałątkę napotkano 7 lipca 2018 r. w Kanionie Tarnogórskim (UTM CA48).
(foto Robert Łuczak)
|
| |
|
Ta sama samica pałątki małej widziana z boku. Widzimy tu jasny spód tułowia i odwłoka.
(foto Robert Łuczak)
|
| |
|
Samica pałątki małej widziana z boku. Zdjęcie wykonano 21 sierpnia 2005 r. w Woli Polskiej (UTM EC49) na działce rekreacyjnej.
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Następna samiczka, tym razem młodsza i dużo jaśniej wybarwiona, sfotografowana nad leśnym torfowiskiem koło Gęsianki (UTM EC49).
(foto Ewa Miłaczewska)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Samica siedząca na takiej samej gałązce, sfotografowana w Telikałach (UTM FA19) na Lubelszczyźnie.
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
To bardzo młodziutka samiczka Lestes virens. Ciekawe jest to, że w stanie spoczynku trzyma skrzydła złożone wzdłuż odwłoka, nie w kształcie litery delta tak, jak osobniki dorosłe. Zdjęcie zrobiłam 7 czerwca 2005 roku nad torfowiskiem koło wsi Gęsianka (UTM EC49) w powiecie Mińsk Mazowiecki.
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
|
Samica Lestes virens. Zdjęcie zrobiono 9 sierpnia 2022 roku koło Helenowa (UTM FB57) w pow. włodawskim na Lubelszczyźnie
(foto Agnieszka Tańczuk)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Samica Lestes virens. Zdjęcie zrobiono 29 października 2022 roku w Żyglinku dzielnicy Miasteczka Śląskiego (UTM CA59).
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Ta sama samica Lestes virens. Jej ciało zrudziało z wiekiem, ale ciągle widać cechy charakterystyczne gatunku — jasnobrązowe pterostigmy i żółty tył głowy.
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Zdjęcie portretowe tej samej samicy.
(foto Robert Łuczak)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Narządy analne młodych samic są białe, narządy rodne również, walwy mają ciemne, drobne żąbki od spodu. Pokładełka nie wystają poza segment 10 odwłoka.
(foto Robert Łuczak)
|
| |
|
Narządy analne starej samicy ciągle są są białe, narządy rodne zaś wyraźnie zmieniły kolor na rudawy. Zdjęcie zrobiono 29 października 2022 roku w Żyglinku (UTM CA59).
(foto Robert Łuczak)
|
| |
| |
|
Zachowania rozrodcze
|
| |
|
Tandem — 10 września 2018 r. koło Grabatówki w powiecie łęczyńskim (UTM FB49).
(foto Agnieszka Tańczuk)
|
| |
|
Kopulacja — 19 września 2012 r. piaskownia koło Kulczyna (UTM FB69) w powiecie włodawskim, w gminie Hańsk.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
19 września 2012 r. piaskownia koło miejscowości Kulczyn.
(foto Paweł Buczyński)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
21 sierpnia 2012 r. okolice miejscowości Suliradzice (UTM XT70), gmina Krośnice, nad zarastającym śródleśnym stawem o powierzchni ok. 4 ha.
(foto Leszek Matacz)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Ta sama para w zbliżeniu.
(foto Leszek Matacz)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
I jeszcze raz od innej strony.
(foto Leszek Matacz)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
|
| |
|
Tu widzimy w jaki sposób samiec, podczas kopulacji, chwyta samicę za tylny, grubszy brzeg przedplecza. Na spodzie 9 segmentu odwłoka możemy też zaobserwować jego pierwotny aparat kopulacyjny.
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
|
Tandem Lestes virens podczas składania jaj. Wszystkie gatunki pałątek robią to podobnie, choć pozostawione przez nie ślady są różne, wszystkie wkłuwają jaja pod korę wierzby, brzozy, czy innych drzew z nisko nad wodą zwisającymi gałęziami. Często wykorzystują też inne rośliny, jak sit, czy skrzypy. Nad naszym oczkiem wodnym składają jaja w pędy kwiatowe funkii (hosty) i dlatego wycinam zeszłoroczne rośliny dopiero wiosną, aby nie zniszczyć jaj.
Jaja zimują w miejscu, gdzie zostały złożone i dopiero wczesną wiosną wylęgają się z nich pronimfy, które spadają do wody i niemal natychmiast przemieniają się w larwy. Po kilku wylinkach, już tego samego roku latem wylatują imagines.
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
|
Lubię to zdjęcie, choć nie zachwyca ostrością. Pokazuje natomiast jak blisko siebie pary Lestes virens mogą składać jaja, a zabawne jest doskonałe, choć zapewne przypadkowe, rytmiczne zsynchronizowanie ruchów.
Obserwowałam je przez dłuższą chwilę i cały ten czas poruszały się, jakby jedna para była cieniem drugiej.
(foto Ewa Miłaczewska)
|
| |
| |
