ZABRZE

Park im. Rotmistrza Witolda Pileckiego





Park im. Rotmistrza Witolda Pileckiego (UTM CA47) znajduje się na terenie dzielnicy Zaborze, która była samodzielnym bytem od XIII w. do roku 1927, kiedy to została przyłączona do Zabrza. Na terytorium Zaborza w 1791 r. uruchomiono kopalnię węgla kamiennego pod nazwą „Królewska”, jest to jedna z najstarszych kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Po śmierci żony króla Prus jej nazwa zostaje zmieniona na „Królowa Luiza” i nazwa ta funkcjonuje do dnia dzisiejszego, jako nazwa skansenu górniczego będącego częścią Muzeum Górniczego w Zabrzu. Po drugiej wojnie światowej kopalnia funkcjonowała pod nazwą „Zabrze”. W Zaborzu urodził się w 1931 roku autor literatury dziecięcej Horst Eckert–Janosch.

Park o charakterze ludowo–sportowym powstał z inicjatywy radcy górniczego Waltera Steinhoffa na początku lat 20. XX w. Pełnił on wtedy funkcję dyrektora „Königin-Luise-Grube”. Park znajduje się w południowej części dzielnicy oddzielony od miejscowości Pawłów potokiem Czarniawka, który jest jego naturalną granicą. W okresie międzywojennym przebiegała tędy granica pomiędzy Niemcami a Polską. W okresie międzywojennym tuż przy głównym wejściu do parku funkcjonował niemiecki urząd celny. Centralnym założeniem parku jest staw istniejący do dzisiaj. Kolejne widoczne na mapach zbiorniki powstały w późniejszym okresie. Najbardziej na wschód wysunięty zbiornik powstał w niecce byłego boiska sportowego. Natomiast najmniejszy w jednym z zagłębień, w którym kiedyś istniał niewielki dopływ Czarniawki. Po śmierci założyciela parku w 1923 roku został on nazwany jego imieniem. Nazwa parku, jako Steinhoff Park przetrwała do zakończenia Drugiej Wojny Światowej, kiedy to wraz ze zburzeniem obelisku upamiętniającego dotychczasowego patrona parku postawiono po przeciwnej stronie stawu nowy postument z popiersiem Karola Świerczewskiego i taką też nazwę nadano temu miejscu. Kolejna zmiana nazwy nastąpiła w 2008 roku, kiedy to zdjęto z postumentu popiersie Karola Świerczewskiego, a w ten sposób odzyskany obelisk udekorowano tablicą upamiętniającą Rotmistrza Witolda Pileckiego.

POWRÓT
Ważki Zabrza

Zdjęcia: Krzysztof Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Na mapie literami oznaczone są poszczególne zbiorniki. Tymi samymi literami oznaczone są opisy pod zdjęciami dotyczącymi konkretnego miejsca.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Powierzchnia parku wynosi 3,4 ha.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Na zdjęciu jeden z dwóch lwów stojących przy głównym wejściu do parku.
(foto Krzysztof Przondziono)
Widok na staw A w kierunku wschodnim.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
W pobliżu stawu A znajdują się pozostałości po obelisku upamiętniającym założyciela parku Waltera Steinhoffa.
(foto Krzysztof Przondziono)
Drzewa okalające linię wodną stawu A pamiętają moment założenia parku i liczą sobie około 100 lat.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Postument popiersia Karola Świerczewskiego obecnie służy do zawieszenia tablicy upamiętniającej Rotmistrza Pileckiego.
(foto Krzysztof Przondziono)
Przepływająca południową granicą parku Czarniawka.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Najmniejszy ze zbiorników (B) jest już tylko niewielką kałużą. Nie zaobserwowałem tu żadnych ważek.
(foto Krzysztof Przondziono)
W trakcie jednego z pobytów nad stawem C obserwowałem i byłem obserwowany przez koziołka.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Zbiornik C, we wschodnim rejonie parku wczesną wiosną był całkowicie wyschnięty.
(foto Krzysztof Przondziono)
Niecka zbiornika C wypełniła się wodą dopiero po obfitych opadach w czerwcu.
(foto Krzysztof Przondziono)

   
Ważki zarejestrowane w parku im. Rotmistrza Witolda Pileckiego
(10 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Anisoptera

Żagnica południowa Aeshna affinisważka południowa
Żagnica sina Aeshna cyanea
Husarz władca Anax imperator
Szklarka zielona Cordulia aenea
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
 
 
Obserwacje

Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
Jeden osobnik na dużym stawie (A).
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Kilkanaście osobników na obu stawach (A i C).
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna na obu stawach (A i C).
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Kilkanaście osobników na dużym stawie (A).
 
Żagnica południowa
Aeshna affinis
Cztery osobniki tylko na drugim stawie (C).
 
Żagnica sina
Aeshna cyanea
Kilka osobników na dużym stawie (A).
 
Husarz władca
Anax imperator
Dwa osobniki na dużym stawie (A).
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Dwa osobniki na dużym stawie (A).
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Liczna na obu stawach (A i C).
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczny na obu stawach (A i C).