GDYNIA

Gdynia Wiczlino — zespół zbiorników przy ul. Małkowskiego i ul. Suchej





Wiczlino (UTM: CF34). Na starej mapie gleb z roku 1905 widnieje szereg zbiorników wodnych w miejscowości Vitzlin (Wiczlino) leżących w podmokłej niecce bezodpływowej. W tamtym czasie niektóre z nich były połączone między sobą ciekami, jednak nie było (i nie ma) cieku łączącego ten obszar z leżącą nieco na południe doliną rzeki Kaczej. Dzisiaj prawie wszystkie te zbiorniki nadal istnieją, co widać na zdjęciu satelitarnym z roku 2017, ale już bez dawnego połączenia, bo wyschło lub zarosło. Opisane poniżej zbiorniki A-F są łatwo dostępne, pozostałe są niedostępne, bo znajdują się na prywatnych posesjach, albo nie znalazłem żadnych ważek nad nimi. Zbiorniki A-E leżą w sąsiedztwie ul. Małkowskiego, a F niedaleko ul. Suchej.

Zbiornik A (pow. 1570 m2; wys. 154 m n.p.m.). W zasadzie jest to oczko śródpolne. Kilkanaście lat temu tafla wody była w większości odkryta, jednak w ostatnich latach mocno zarosła, szczególnie skrzypem bagiennym Equisetum fluviatile. Charakterystyczną rośliną dla tego zbiornika jest okrężnica bagienna Hottonia palustris, która rośnie tu dość obficie, a poza tym występuje tu jeszcze tylko w zbiorniku C. Na terenie Gdyni jest to roślina dość rzadka. Roślinność brzegowa składa się m. in. z łóz Salix cinerea, situ Juncus sp., niezapominajki błotnej Myosotis palustris, karbieńca pospolitego Lycopus europaeus, jaskra płomiennika Ranunculus flammula oraz wierzbownicy błotnej Epilobium palustre.

Zbiornik B (pow. 325 m2; wys. 154 m n.p.m.) leży w odległości kilkunastu metrów od zbiornika A po drugiej stronie polnej drogi w cieniu pobliskiego lasu; ma charakter torfianki. Brzegowa roślinność składa się z łóz Salix cinerea, situ Juncus sp., czermieni błotnej Calla palustris i siedmiopalecznika błotnego Comarum palustre. Helofity to skrzyp bagienny Equisetum fluviatile i pałka szerokolistna Typha latifolia, a nymfeida to rdestnica pływająca Potamogeton natans. Choć jest dość mocno zarośnięte, oczko to ma nadal ma niewielkie przestrzenie otwartej wody. Według mapy z roku 1905, zbiorniki A i B prawdopodobnie stanowiły całość. Podział musiał nastąpić dość dawno temu, ponieważ roślinność obu oczek obecnie różni się dość znacznie.

Zbiornik C (pow. 1840 m2; wys. 154 m n.p.m.) znajduje się w odległości kilkudziesięciu metrów na zachód od B i również leży w cieniu pobliskiego lasu. Zbiornik można zaliczyć do siedlisk podobnych do torfianek z wysepką porośniętą brzózkami i sosenkami. Roślinność: brzegowa to łozy Salix cinerea, sit Juncus sp., czermień błotna Calla palustris i siedmiopalecznik błotny Comarum palustre; wynurzona to skrzyp bagienny Equisetum fluviatile, okrężnica bagienna Hottonia palustris i pałka szerokolistna Typha latifolia; z liśćmi pływającymi — rdestnica pływająca Potamogeton natans oraz odmiana czerwona grzybienia białego Nymphaea alba.

Zbiornik D (pow. 175 m2; wys. 154 m n.p.m.). Kilkanaście metrów od oczka C. Ten kwadratowy zbiornik wygląda na dawny staw rybny. Obecnie jest zarośnięty pałką szerokolistną Typha latifolia, grzybieniem białym Nymphaea alba oraz w całości pokryty rzęsą drobną Lemna minor. Na starej mapie (1905) widać naturalne oczko w tym miejscu, więc później musiało być przebudowane na sztuczny zbiornik.

Zbiornik E (pow. 520 m2; wys. 156 m n.p.m.). Dawne oczko śródpolne, leżące na terenie gospodarstwa rolnego, zostało ok. 20 lat temu przeobrażone na sanktuarium maryjne, tzw. Matki Bożej Jeziornej. Roślinność wodna składa się m. in. z pałki szerokolistnej Typha latifolia, ponikła błotnego Eleocharis palustris, dekoracyjnej odmiany grzybienia białego Nymphaea alba oraz moczarki kanadyjskiej Elodea canadensis. Staw jest zarybiony.

Zbiornik F (pow. 3855 m2; wys. 148 m n.p.m.). Jest to naturalny zbiornik, największy z ogólnodostępnych w tej okolicy. Jedyna widoczna roślinność składa się z gatunków brzegowych, m.in. uczepu trójlistkowego Bidens tripartita, karbieńca pospolitego Lycopus europaeus, situ Juncus sp., mięty Mentha sp., jaskra płomiennika Ranunculus flammula, przytulii błotnej Galium palustre i wierzby wiciowej Salix viminalis. W tym zbiorniku żyją ryby, na które poluje czapla siwa Ardea cinerea, bywają tu również kaczki krzyżówki Anas platyrhynchos.

POWRÓT
Ważki Gdyni

Zdjęcia: Peter Senn
polska.e-mapa.net
1576_(329)_Quaschin_geong-agr_1905_UPozn http://gdynia.retromapy.pl/ https://lepidoptera.eu
Badania terenowe: Peter Senn
Tekst: Peter Senn
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Fragment mapy z roku 1905 pokazujący stawy/oczka w Gdyni Wiczlinie.
(1576_(329)_Quaschin_geong-agr_1905_UPozn)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Położenie obszaru obserwacji zaznaczone gwiazdką na mapie w południowo-zachodnim skraju kwadratu UTM CF34.
(https://lepidoptera.eu)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Badany obszar z zaznaczonymi literami A-F zbiornikami, nad którymi prowadzono obserwacje.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zbliżenie badanego obszaru na zdjęciu satelitarnym z 2017 roku.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Zbiornik A widziany od wschodu.
(foto Peter Senn)
Zbiornik B widziany od południa, znajduje się on po przeciwnej stronie drogi niż zbiornik A.
(foto Peter Senn)

 
Zbiornik B widziany od wschodu.
(foto Peter Senn)
Zbiornik C widziany z południowego-zachodu. Znajduje się on kilkadziesiąt metrów od zbiornika B w kierunku zachodnim.
(foto Peter Senn)

 
Zbiornik D widziany od południowego-wschodu.
(foto Peter Senn)
Zbiornik E — pomost prowadzi do usytuowanej na wyspie figury Matki Bożej Jeziornej.
(foto Peter Senn)

 
Zbiornik F od południa.
(foto Peter Senn)
Zbiornik F od północnego-wschodu.
(foto Peter Senn)
 
 
Ważki zarejestrowane przy zbiornikach A-F w Gdyni-Wiczlinie
(21 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Pałątka pospolita Lestes sponsa
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Łątka halabardówka Coenagrion hastulatum
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula
Anisoptera

Żagnica wielka Aeshna grandis
Husarz władca Anax imperator
Szklarka zielona Cordulia aenea
Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Zalotka torfowcowa Leucorrhinia dubia
Zalotka czerwonawa Leucorrhinia rubicunda
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak żółty Sympetrum flaveolum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum

 
Obserwacje

Pałątka pospolita
Lestes sponsa
Zbiornik C — 2 obserwacje, 16 VI—21 VIII 2018. Młody samiec, starsza samica.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
Zbiornik A — 1 obserwacja, 21 V 2020. Para w tandemie, samica składała jajka.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Zbiornik F — 1 obserwacja, 17 VI 2018. Pojedynczy samiec.
 
Łątka wczesna
Coenagrion pulchellum
Zbiornik C — 1 obserwacja, 21 V 2020. 1 samiec już wybarwiony.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Zbiorniki A, B, C, D, E i F — 9 obserwacji, 22 V—4 VII 2018, 21 V 2020. Kilkanaście samców i samic, tandemy, kopulacje i znoszenie jajek. Teneralna samica — 21 V 2020 (gat. autochtoniczny — zbiornik A).
 
Łątka halabardówka
Coenagrion hastulatum
Zbiorniki B i C — 3 obserwacje, 6—23 V 2018, 21 V 2020 samce — jeden teneralny, także teneralna samica (gat. autochtoniczny na obu zbiornikach).
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Zbiorniki A, B, C, D i E — 10 obserwacji, 22 V—27 VII 2018. Kilka samców i samic, tandemy i składanie jajek.
 
Łunica czerwona
Pyrrhosoma nymphula
Zbiornik C — 1 obserwacja, 22 V 2018. Pojedynczy samiec.
 
Żagnica wielka
Aeshna grandis
Zbiorniki B i C — 3 obserwacje, 16 VI—21 VIII 2018. Samice składające jajka.
 
Husarz władca
Anax imperator
Zbiorniki C i E — 3 obserwacje, 9 VI—4 VIII 2018. Pojedyncze samce, samica. Na zbiorniku E jedna samica składająca jajka.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Zbiorniki B i C — 4 obserwacje, 6—23 V 2018, 1 V 2019, 21 V 2020. Teneralne samce, teneralna samica (gat. autochtoniczny na obu zbiornikach).
 
Miedziopierś metaliczna
Somatochlora metallica
Zbiorniki C i F — 2 obserwacje, 4—27 VII 2018. Terytorialne samce.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Zbiorniki A, C i E — 10 obserwacji, 6 V—4 VII 2018, 21 V 2020. Terytorialne samce, samice, raz tandem, kopulacja i znoszenie jajek, teneralne samce (gat. autochtoniczny).
 
Ważka płaskobrzucha
Libellula depressa
Zbiorniki D i F — 2 obserwacje, 16—18 VI 2018. Pojedynczy samiec oraz para — samica składała jajka, a samiec pilnował jej.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Zbiornik F — 3 obserwacje, 17 VI—27 VII 2018. Jeden lub dwa terytorialne samce.
 
Zalotka torfowcowa
Leucorrhinia dubia
Zbiornik C — 1 obserwacja, 23 V 2018. Pojedynczy samiec.
 
Zalotka czerwonawa
Leucorrhinia rubicunda
Zbiornik C — 2 obserwacje, 19—22 V 2018. Samiec, samica składająca jajka.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
Zbiornik B i C — 2 obserwacje, 21 VIII 2018. Pojedyncze samce.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Zbiornik C — 1 obserwacja. 21 VIII 2018. Pojedynczy samiec.
 
Szablak żółty
Sympetrum flaveolum
Zbiornik C — 1 obserwacja, 16 VI 2018. Młody samiec.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Zbiornik C, D i E — 3 obserwacje, 20—21 VIII 2018. Samce, samice, tandemy, składanie jaj.