RADOM

Potok Północny (Sadkówka)





Potok Północny — Sadkówka (UTM EB19) jest, poza Kosówką i Pacynką, największym dopływem rzeki Mlecznej. Swój początek bierze na łąkach pod Lasowicami. Całkowita długość cieku wynosi ok. 6 km, przy czym nieco więcej niż połowa jego długości przebiega przez miasto. We wschodniej części Radomia Potok Północny oddziela od siebie dwie wysoczyzny — Wysoczyznę Gołębiowa i Wysoczyznę Dzierzkowa. Na terenie miasta, w rejonie Al. Wojska Polskiego przyjmuje dopływ z rejonu ogródków działkowych na Sadkowie, ponadto w sąsiedztwie bazy PKP Energetyka uchodzi do niego niewielka struga odwadniająca bocznice kolejowe i place magazynowe na Dzierzkowie.

Dolina Potoku jeszcze w połowie XXw., była zabagniona, a miejsce to nazywano Rudką. W rozwidleniu szlaków kolejowych istniał staw. Zanikł on ostatecznie podczas budowy łącznicy kolejowej Radom Wschodni–Stara Wola. Na przełomie lat 60-70 XXw. powstało osiedle mieszkaniowe Nad Potokiem. W najbliższych latach w dolinie cieku mają powstać miejsca do wypoczynku i rekreacji, w tym zbiornik retencyjny w rejonie ul. Szklanej.

W dolinie Potoku pomimo niekorzystnych zmian jakie nastąpiły w środowisku przyrodniczym wciąż można zaobserwować ciekawe gatunki zwierząt. Żyją tu chronione gatunki płazów, zaskrońce, a w zadrzewieniach nad potokiem swoją ostoję ma dzięcioł białoszyi. W ramach projektu LIFE w latach 2021-2022 wybudowano zbiorniki retencyjne w celu spowolnienia odpływu wód opadowych.

POWRÓT
Ważki Radomia

Zdjęcia: Marek Miłkowski
Michał Kaczorowski — Air Show
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Marek Miłkowski
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Dolina Potoku Północnego na planie Radomia. Dolina znajduje się we wschodniej części miasta.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Czerwoną linią zaznaczono granice obszaru badań na zdjęciu satelitarnym, żółtymi kółkami zaznaczono punkty, z których pochodzą niżej przytoczone dane.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Punkt 1 — Potok Północny w rejonie Al. Wojska Polskiego.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Miejsce gdzie łączą się dwa strumienie. Po lewej Potok Północny, po prawej ciek spod Sadkowa. Tego dnia Potok Północny został zanieczyszczony.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Pomiędzy punktami 1 i 2 — Potok Północny na Dzierzkowie, przy moście na ul. Chorzowskiej.

(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Punkt 3 — sadzawka na Dzierzkowie mocno zarośnięta trzcinami. Siedlisko Sympecta fusca i Aeshna cyanea.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Punkt 4 — widok z mostu kolejowego w kierunku wschodnim na rozległe trzcinowiska i Potok Północny.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Punkt 4 — widok na trzcinowiska w dolinie Potoku Północnego. W tle pociąg Kolei Mazowieckich i bloki osiedla Nad Potokiem.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Niewielkie zabagnienie przy łącznicy kolejowej to pozostałość stawu istniejącego tu w latach 70. XX w.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Punkt 5 — sąsiedztwo torów kolejowych to miejsce obserwacji O. brunneum.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Okolica punktu 6 — Potok Północny wczesną wiosną rozlewa się szeroko. W tle most na ul. Szklanej.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Punkt 6 — Potok Północny przed mostem na ulicy Szklanej rozlewa się szerzej. W tym miejscu obserwowano Ischnura elegans, Coenagrion puella, Aeshna cyanea, Sympetrum striolatum.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.


 
Zbiorniki retencyjne w trakcie budowy w latach 2021-2022.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Gotowy zbiornik jesienią 2022 r.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

   
Ważki zarejestrowane nad Potokiem Północnym
(15 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
Niebieskim kolorem zaznaczono gatunki napotkane po rekultywacji w latach 2021-2022
 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Świtezianka dziewica Calopteryx virgo
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Tężnica mała Ischnura pumilio
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica sina Aeshna cyanea
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Lecicha południowa Orthetrum brunneumważka południowa
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak późny Sympetrum striolatum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
Obserwacje

Świtezianka błyszcząca
Calopteryx splendens
Jeden osobnik.
 
Świtezianka dziewica
Calopteryx virgo
Pojedynczy osobnik nad Potokiem w pobliżu punktu 3.
 
Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
1-2 osobniki w punkcie 2.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
1-2 osobniki nad sadzawką w punkcie 3.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczna w punktach 4 i 6.
 
Tężnica mała
Ischnura pumilio
Kilka osobników.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna w punktach 4 i 6.
 
Pióronóg zwyczajny
Platycnemis pennipes
Kilka osobników.
 
Żagnica sina
Aeshna cyanea
Pojedyncze w punktach 1 i 6, 2-3 osobniki w punkcie 3.
 
Ważka płaskobrzucha
Libellula depressa
Jeden osobnik.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Kilka osobników.
 
Lecicha południowa
Orthetrum brunneum
1 samica w punkcie 5.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczne na całym obszarze, nie tylko w wymienionych punktach.
 
Szablak późny
Sympetrum striolatum
Po kilka osobników w punktach 1 i 6.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Liczne na całym obszarze, nie tylko w wymienionych punktach.