RADOM

Staw Prędociński





Staw Prędociński (UTM EB19) zlokalizowany jest u zbiegu ulic Jana Pawła II i Alei J. Grzecznarowskiego (w latach 70-tych XX w. przy ul. Staroopatowskiej) na największym w Radomiu osiedlu mieszkaniowym Ustronie. Zbiornik ten zwany jest stawem Prędocińskim (od nazwy sąsiedniej dzielnicy, niegdyś wsi - obecnie części osiedla Ustronie). Na południe od stawu znajdował się dwór, rozebrany w okresie budowy osiedla. Staw zasilany jest wodami opadowymi, wpływa do niego kanał — okresowy ciek — Strumień (Potok) Południowy, który obecnie przyjmuje wody z rejonu ulic Jarzynowej i Białej oraz z placu parkingowego przy centrum handlowym. Dawniej ciek odprowadzał wody z wysoczyzny zlokalizowanej przy obecnej alei Wojska Polskiego na Długojowie Górnym.

Jeszcze kilkanaście lat temu brzegi stawu nie były zagospodarowane. Niestety był mocno zaśmiecony, istniała obawa, że w końcu zostanie zasypany. Kilka lat temu zbiornik oczyszczono, uporządkowano jego otoczenie i wybudowano w sąsiedztwie alejki. Wraz z zagospodarowaniem brzegów stawu, w dolince odtworzono ciek naturalnie kiedyś płynący — Strumień Południowy. Jedno czego można żałować, to starych wierzb wyciętych podczas prac porządkowych. W tej części Ustronia nie brakowało starych drzew, zwłaszcza dębów, prawdopodobnie były one pozostałością dawnych zadrzewień dworskich. Wraz z rozwojem osiedla powoli znikały z jego krajobrazu. Niedaleko stawu Prędocińskiego (kilkadziesiąt metrów na północ od ronda) rósł potężny białodrzew, pomnik przyrody. Niestety na przełomie lat 80. i 90. XX w. drzewo zostało powalone przez wichurę.

Staw jest miejscem odpoczynku dla mieszkańców Ustronia, którzy mogą tu obserwować dziką przyrodę w środku osiedla. W stawie liczne występują kaczki krzyżówki, zalatują tu różne gatunki mew. Mieszkańcy Ustronia dokarmiają ptaki żyjące w stawie, zwabia to również liczne gołębie i ptaki krukowate. Ostatnio dosyć kontrowersyjną atrakcją stały się 2 żółwie żółtolice, które zapewne znudziły się jakiemuś miłośnikowi przyrody, trafiając w końcu do Stawu Prędocińskiego. Zbiornik został zarybiony — żyje tu kilka gatunków ryb. Dość liczne są żaby.

Po większych opadach, bądź podczas wiosennych roztopów nadmiar wody odpływa do kanału, zlokalizowanego w południowo-zachodniej części stawu. Kryty kanał ma długość ok. 200m, potem wody znów płyną w otwartym korycie odtworzonego Strumienia Południowego, by w rejonie ul. Orzechowej dotrzeć do kolejnego stawu, zlokalizowanego na skraju osiedla. Wody z tego stawu już bezpowrotnie trafiają do podziemnego kanału. Skanalizowany ciek przepływa pod linią kolejową, przez teren dawnych Zakładów Metalowych (Fabryki Broni), dalej pod terenami zielonymi na Plantach, a następnie pod terenami szpitalnymi i pod ul. Kanałową, by w Starym Ogrodzie zasilić wody rzeki Mlecznej. Strumień Południowy niegdyś pełnił ważną rolę, był bowiem uzupełnieniem wód fosy miasta kazimierzowskiego. W latach 20-tych XX w. podczas budowy Fabryki Broni jego wody wprowadzono do podziemnego kolektora, gdzie płyną do dziś stanowiąc część systemu kanalizacji deszczowej.

POWRÓT
Ważki Radomia

Zdjęcia: Marek Miłkowski
Michał Kaczorowski — Air Show
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Marek Miłkowski
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Omawiany staw znajduje się u zbiegu ulic Jana Pawła II i Alei J. Grzecznarowskiego.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Staw Prędociński na zdjęciu satelitarnym.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Odtworzony Strumień Południowy zasilający Staw Prędociński na os. Ustronie. W tle Al. Grzecznarowskiego i obiekty centrum handlowego.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Odtworzony Strumień Południowy przed ujściem do Stawu Prędocińskiego. Po lewej na terenie posesji pozostałości starszych zadrzewień wierzbowych.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Mostek w miejscu gdzie Strumień Południowy zasila Staw Prędociński. Widok w kierunku północno-zachodnim.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Staw Prędociński — widok w kierunku północno-zachodnim.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Kościół pw. św. Rafała Kalinowskiego na wschodnim brzegu Stawu Prędocińskiego.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Staw Prędociński — widok w kierunu południowym.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Staw Prędociński widziany z brzegu zachodniego.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Widok w kierunku południowo-zachodnim. Widać tu obarierowany kanał, którym odpływają wody ze zbiornika.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Żółw żółtolicy i mewa śmieszka.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Wody ze Stawu Prędocińskiego płyną krytym kanałem, który po ok. 200 m opuszczają, wpływając w odtworzony odcinek Strumienia Południowego.
(foto Marek Miłkowski)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
<

   
Ważki zarejestrowane nad Stawem Prędocińskim
(11 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Husarz władca Anax imperator
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
 
Obserwacje

 
Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
Dwa osobniki.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
Pojedynczy osobnik.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczne, w tym tandemy.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Licznie nad stawem, kilka osobników nad Strumieniem Południowym pomiędzy ul. Kwiatkowskiego a stawem.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Pojedyncze osobniki.
 
Żagnica jesienna
Aeshna mixta
1 samiec.
 
Husarz władca
Anax imperator
1-2 samce nad stawem.
 
Ważka płaskobrzucha
Libellula depressa
Pojedyncze osobniki.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Kilka osobników, w tym samica składająca jaja.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Kilka osobników wśród roślinności wodno-błotnej.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum

Pojedynczy samiec.