|
Strona główna |
Ważki-menu | Słownik | Etapy życia | Drapieżnictwo | Historia | Odonatrix | Literatura | Linki |
|
Od autorki |
Systematyka ważek |
Budowa ważki |
Zachowania rozrodcze |
Procesy życiowe |
Czas lotów |
Ważki dużych miast |
Wasze obserwacje |
Ważki w filatelistyce |
|
Pałątka wielkoplama
Lestes macrostigma |
|
|
||||||||||||||||||||||
| Występowanie | |
|
Występowanie Lestes macrostigma w Polsce — szkic sporządzony na podstawie Atlasu rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce
1 — jedyne miejsce stwierdzenia w Polsce |
| Biotop | |
|
Pałątki wielkoplame Lestes macrostigma występują w południowej Europie w niewielkich odosobnionych skupiskach. Najbliżej nas spotyka sie je na Węgrzech i Słowacji, skąd zapewne przyniesiony został wiatrem halnym lub orawskim osobnik odłowiony przez Mariana Bielewicza w 1961 roku, w Bukowinie Tatrzańskiej (UTM DV36). Jak wszystkie pałątki i te lubią płytkie, szybko nagrzewające się wody, doskonale czują się w wodach lekko zasolonych oddzielonych od brzegu morskiego wąskim pasem wydm. Lubią sitowiec nadmorski Bolboschoenus maritimus, w którego pędy chętnie składają jaja. |
|
|
Shablenska Tuzla w północno-wschodniej Bułgarii (UTM PJ22). Polożony 5 km na NE od miejscowosci Shabla (Szabła) i 2 km na SE od jeziora Shabla zbiornik jest niewielki (0,3 km2) i płytki, w pierwszej połowie lipca częściowo wyschnięty, o głębokości około 20 cm.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Położony jest nad brzegiem morza, oddzielony od niego passem wydm, ma czystą, mocno nagrzaną wodę i muliste osady na dnie. Na brzegach występują: trzcina pospolita Phragmites australis, sitowiec nadmorski Bolboschoenus maritimus oraz sity Scirpus sp. Autor zdjęć opisuje to szerzej w artykule: B. Daraż, 2009. New data on dragonflies (Odonata) of northeasternmost Bulgaria. Nowe dane o ważkach (Odonata) północno-wschodniej Bułgarii. Odonatrix, 5(2): 55-64.
(foto Bogusław Daraż) |
| Samiec | |
|
Lestes macrostigma została zarejestrowana w Polsce tylko raz. W 1961 roku pochwycił ją (a właściwie jego, bo był to samiec) w Bukowinie Tatrzańskiej Marian Bielewicz. To zdjęcie tej właśnie jedynej... L. macrostigma z Polski. Zdjęcie zrobiła Alicja Miszta w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, gdzie okaz ten przeleżał nieoznaczony do 2005 roku, kiedy to oznaczenia dokonał Aleš Dolný z Czech. Zdjęcie zapożyczyłam ze strony www.odonata.pl. (foto Alicja Miszta) |
|
Wszystkie pałątkowate Lestidae mają na obu parach skrzydeł minimum po dwa pólka bezpośrednio pod prostokątną, czarną pterostigmą. To cecha charakterystyczna dla całej rodziny (również dla straszek). Pozostałe Zygoptera, z wyjątkiem świteziankowatych (które pterostigmy nie posiadają), mają w tym miejscu tylko jedno pólko. Tu widzimy skrzydła zlatanego już dość samca pałątki wielkoplamej sfotografowanego 10 lipca 2008 r. w Bułgarii — pałątka ta ma bardzo duże pterostigmy (stąd łacińska nazwa macrostigma), a pod nimi nawet cztery pólka. (foto Bogusław Daraż) |
|
Samiec sfotografowany w miejscowości Shablenska Tuzla w Bułgarii 4 lipca 2008 roku. Są to ważki, zarówno samce jak i samice, wśród wszystkich pałątek najbardziej masywne, Są ciemne, mają niebieskoszare głowy z niebieskimi oczami, niebieskoszare całe tułowie — aż po 1 segment odwłoka oraz końcowe trzy segmenty odwłoka.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Cały tułów jest pokryty pudrowym nalotem, jest on też widoczny na tyle głowy.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Nasady skrzydeł też są niebieskie, ale już drugi segment odwłoka jest ciemnozielony, a dalsze brązowozielone.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Segmenty 8-10 są szaroniebieskie, pokryte pudrowym nalotem. Narządy analne zewnętrzne są cęgowate z dużymi ząbkami po stronie wewnętrznej. Narządy wewnętrzne są niewielkie. Jedne i drugie są ciemne.
(foto Bogusław Daraż) |
| Samica | |
|
Samica ubarwiona jest podobnie jak samiec.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Ona również ma trzy ostatnie segmenty odwłoka pokryte szaroniebieskim nalotem. Walwy i pokładełka są całkowicie ciemne, jednak tu również pokryte woskowym nalotem.
(foto Bogusław Daraż) |
|
Z terminami użytymi w opisie można zapoznać się na stronie: SŁOWNIK lub BUDOWA WAŻKI.
Porównanie wszystkich pałątek spotykanych w Polsce można obejrzeć na stronie: PAŁĄTKA LESTES. |