|
Strona główna |
Ważki-menu | Słownik | Etapy życia | Drapieżnictwo | Historia | Odonatrix | Literatura | Linki |
|
Od autorki |
Systematyka ważek |
Budowa ważki |
Zachowania rozrodcze |
Procesy życiowe |
Czas lotów |
Ważki dużych miast |
Wasze obserwacje |
Ważki w filatelistyce |
|
Szablak przepasany (górski)
Sympetrum pedemontanum |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
| Samiec | |
|
Młody samiec Sympetrum pedemontanum sfotografowany 17 lipca 2021 r. koło stacji Puławy-Chemia (UTM EB69) nieopodal rzeki Kurówki.
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Młody samiec Sympetrum pedemontanum również napotkany w pobliżu rzeki Kurówki w Puławach w dniu 17 lipca 2021 r.
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Młody samiec Sympetrum pedemontanum sfotografowany w drugiej połowie sierpnia przy ujściu Wisły. Jest jeszcze niewybarwiony, ma pomarańczowy odwłok, jasny tułów i białe pterostigmy. Wygląda tak, jak samica — jednak różnią go od niej haczykowate narządy analne.
(foto Sabina Kaszak) |
|
Najbardziej charakterystyczną cechą Sympetrum pedemontanum są brązowe przepaski biegnące nieco ukośnie przez wszystkie skrzydła przed pterostigmą. Przepaski te występują u obu płci. U dojrzałych samców pterostigmy są czerwone, u młodych białe. Ten samiec sfotografowany został w Puławach nad rzeką Kurówką 17 lipca 2021 r.
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tego samca też sfotografowano 17 lipca 1921 r. nad Kurówką w Puławach.
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
I jeszcze jeden piękny samiec sfotografowany 6 sierpnia 2019 roku w Puławach.
(foto Ewa Rauner-Bułczyńska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tuż za przepaskami, w kierunku szczytów skrzydeł, znajdują się duże, u samców czerwone, pterostigmy. Samice i młode samce mają pterostigmy białe lub kremowe.
Skrzydła Sympetrum pedemontanum mają niewielkie zażółcenia u nasady tylnej pary.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Znaczna część żyłek w skrzydłach jest jasnej, żółtawej barwy.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Odwłok dojrzałych samców jest jednolicie czerwony. Jest to głęboka czerwień z nieco malinowym odcieniem. Z góry nie widać wyraźnych czarnych znaków (które widać u osobników młodych i u samic) i jeśli znajdują się one jeszcze na ostatnich segmentach, to mają najczęściej rozmyte kontury. Narządy analne u młodych osobników są białe, później żółtawe, a w następnie czerwone, w końcu z wiekiem czerniejące.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Czoło dojrzałych samców jest czerwone. Z boku odwłoka na 8 i 9 segmencie widzimy czarne znaki.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Boczna krawędź każdego z segmentów jest ostra i podkreśla ją jeszcze cieniutka czarna linia. Narządy analne są czerwone, czerniejące od spodu.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tułów samca Sympetrum pedemontanum jest ciemnobrązowy, z boku nieco czerwonawy. Szwy nie są widoczne.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Nogi tego szablaka są całkowicie czarne, a widoczne tu jasne „pasy” są tylko efektem odbicia światła.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Czoło jest czerwone, a oczy brązowe. Między czołem a okiem widać wyraźny, czarny szew.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Narządy analne młodego samca.
(foto Agnieszka Tańczuk) |
| Samica | |
|
To pierwsza na tej stronie, sfotografowana przez Jarosława Burego, samica Sympetrum pedemontanum — co łatwo poznać po samiczych narządach analnych. Cała widoczna na tym zdjęciu reszta ciała nie różni się wiele od młodego, niewybarwionego jeszcze, samca pokazanego na początku. Autor zdjęcia spotkał tę ważkę 1 sierpnia 2010 r. w Beskidzie Niskim w okolicy Barwinka na wysokości blisko 550 m n.p.m., a więc w położeniu pod względem wysokości maksymalnym. W okolicy znajduje się mały staw; górski, rwący potok oraz przydrożne rowy z sączącą się wodą. W odróżnieniu od samców, które nie mają ostro zarysowanych czarnych znaków na odwłoku, samice mają wyraźne, czarne punkty na segmentach 8 i 9. Na tym zdjęciu widzimy też ciemniejszą linię biegnącą środkiem odwłoka po jego grzbietowej stronie. (foto Jarosław Bury) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica sfotografowana 8 sierpnia 2010 r. w okolicach Koziego Brodu na Górnym Śląsku. Przysłał ją Jakub Liberski i otrzymałam ją tego samego dnia, co zdjęcie zamieszczone wyżej. Możemy na tym zdjęciu zaobserwować żółte boki tułowia, kontrastujące z brązowymi tergitami po stronie grzbietowej. W tym samym, jasnym kolorze jest czoło samicy. Oczy są brązowo-zielone. Skrzydła samic mają takie same brązowe pasy, jak u samców. Natomiast pterostigmy są u samic zawsze białe — niezależnie od wieku. (foto Jakub Liberski) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica napotkana 17 lipca 2021 r. w okolicach stacji kolejowej Puławy-Chemia (UTM EB69).
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica sfotografowana nad Kozim Brodem koło Ciężkowic (UTM: CA86) w woj. śląskim 17 września 2014 roku. Ta samica ma wyraźnie czerwone pterostigmy, czerwonawe boki tułowia i odwłok — jest to samica androchromatyczna. Jeszcze jedno jej zdjęcie znajdziemy poniżej w galerii. Samice androchromatyczne spotykamy bardzo rzadko.
(foto Piotr Zabłocki) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica sfotografowana 4 sierpnia 2013 r. w Tylawie koło Barwinka w Beskidzie Niskim. Możemy tu przyjrzeć się skrzydłom z dużymi, białymi pterostigmami i ciemnymi pasami.
(foto Tomasz Olbrycht) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ta sama samica, co wyżej — tym razem z przodu. Czoło samicy ma barwę żółtą.
(foto Tomasz Olbrycht) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica napotkana 17 sierpnia 2016 roku koło wsi Szpica (UTM FB48) w gm. Puchaczów, pow. Łęczna, woj. lubelskie.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica sfotografowana 17 sierpnia 2016 roku koło wsi Zgniła Struga (UTM FB47) w gm. Milejów, pow. Łęczna, woj. lubelskie.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Narządy analne samicy.
(foto Agnieszka Tańczuk) |
| Zachowania rozrodcze | |
|
12 sierpnia 2007 r. — tandem szablaków przepasanych Sympetrum pedemontanum nad rzeką Węgorapą, w okolicy Jakunowa na Mazurach.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
17 lipca 2021 r. — ten tandem Sympetrum pedemontanum napotkano nad rzeką Kurówką w Puławach.
(foto Agnieszka Tańczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
11 sierpnia 2019 r. — nad rzeką Kurówką w Puławach.
(foto Ewa Rauner-Bułczyńska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
3 sierpnia 2019 r. — kopulująca para Sympetrum pedemontanum napotkana w Puławach.
(foto Ewa Rauner-Bułczyńska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
3 sierpnia 2019 r. — kolwejna kopulująca para z Puław.
(foto Ewa Rauner-Bułczyńska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
24 lipca 2021 r. w Puławach — tandem Sympetrum pedemontanum podczas zrzucania jaj na powierzchnię wody.
(foto Ewa Rauner-Bułczyńska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Galeria zdjęć |
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
Z terminami użytymi w opisie można zapoznać się na stronie: SŁOWNIK lub BUDOWA WAŻKI.
Porównanie szablaków spotykanych w Polsce można obejrzeć na stronie: SZABLAK SYMPETRUM. |