|
Strona główna |
Ważki-menu | Słownik | Etapy życia | Drapieżnictwo | Historia | Odonatrix | Literatura | Linki |
|
Od autorki |
Systematyka ważek |
Budowa ważki |
Zachowania rozrodcze |
Procesy życiowe |
Czas lotów |
Ważki dużych miast |
Wasze obserwacje |
Ważki w filatelistyce |
|
Pałątka niebieskooka (podobna)
Lestes dryas |
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
| Samiec | |
|
Samce Lestes dryas mają połyskujące metalicznie zielone tułowia i odwłoki. Oczy samców są niebieskie. Od tych niebieskich oczu pochodzi nowa, polska nazwa tej pałątki. Są nieco większe od pałatek pospolitych Lestes sponsa, do których zresztą są bardzo podobne i od tego podobieństwa pochodziła ich stara polska nazwa — pałątki podobne. Nazwa została zmieniona po to, aby nie trzeba było tego podobieństwa tłumaczyć. Zielone, malutkie ważki, jakimi są pałątki trudno jest dobrze sfotografować na zielonym tle, ale można w tym celu posłużyć się dłonią. Jeśli robimy to spokojnie i pomalutku ważka nie reaguje ucieczką. (foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ten samiec L. dryas sfotografowany został na rozmytym tle (czyli przy małej głębi ostrości), co pozwala wyeksponować wiele szczegółów. Pierwsze dwa i ostatnie dwa segmenty odwłoka są niebieskie — pokryte woskowym pudrem. Jednak na wierzchu drugiego segmentu widzimy ciemne zielone „lusterko” — charakterystyczną cechę tego gatunku. Warto również na powiększeniu spojrzeć na narządy analne. Zdjęcie zrobiono na podmokłych łąkach w Woli Polskiej (UTM EC49) pow. Mińsk Maz.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Młodziutki samiec sfotografowany 10 czerwca 2018 roku na podmokłych łąkach w Gdyni na Wilicznie przy ul. Fregatowej (UTM CF34). Ma jeszcze szkliste skrzydła, beżowozielone oczy, ani śladu niebieskiego pudrowego nalotu.
(foto Peter Senn) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Dosłownie chwilę starszy samiec, na odwłoku pojawia się ślad pudrowego osadu.
(foto Peter Senn) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
7 czerwca 2018 r. przy piaskowni w Babsku (UTM FB49) na Lubelszczyźnie. Na drugim segmencie również na wierzchu pojawia się nieco pudru. (foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Zdjęcie zrobione 7 czerwca 2018 r. przy piaskowni w Dorohuczy (UTM FB49) na Lubelszczyźnie. Widać postępujący proces wybarwiania. Oczy są już niebieskie. Pudrowo-niebieskie są boki tułowia i ostatnie segmenty odwłoka, na drugim segmencie odwłoka zielony jest jeszcze cały wierzch. (foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Także 7 czerwca 2018 r. — piaskownia w Kulczynie (UTM FB69) na Lubelszczyźnie. Niebieskiego pudru jest coraz więcej. (foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
24 czerwca 2019 r. — koło wsi Ossy nad zalewem Świerklaniec (UTM CA58) woj. śląskie, pow. tarnogórski.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Zbliżenie tułowia samca L. dryas.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Na tym malutkim wycinku zdjęcia widzimy jasnoniebieskie oczy silnie kontrastujące z ciemnozielonym tyłem głowy ważki — od ich barwy pochodzi nowa polska nazwa ważki.
(foto Paweł Buczyński) |
|
Głowa samca na zdjęciu portretowym. Oprócz niebieskich oczu niebieskie są też czoło, nadustek i warga górna. Ciemię, podobnie jak potylica jest ciemnozielone. Zdjęcie wykonano 19 czerwca 2019 r. koło wsi Ossy nad zalewem Świerklaniec (UTM CA58).
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu podobny portret nieco starszego samca, na którego głowie widzimy krople porannej rosy. Zdjęcie wykonano 25 sierpnia 2021 r. koło wsi Ossy.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Wewnętrzne narządy analne Lestes dryas mają kształt bucików. Zewnętrzne narządy analne mają niewielkie ząbki od strony wewnętrznej. Porównaj z długimi, prostymi narządami analnymi pałątki pospolitej na wyskakującym okienku poniżej.
(foto Paweł Buczyński) |
|
Na doskonałym zdjęciu końcówki odwłoka młodziutkiego samca kształt narządów analnych widać naprawdę wyraźnie. Klikając tu możemy porównać narządy analne Lestes dryas wewnętrzne w kształcie bucików (z lewej) i Lestes sponsa w kształcie prostych pałek (na wyskakującym okienku).
(foto Peter Senn — L. dryas / Andrzej Kucharski — L. sponsa) |
|
Tu mamy końcówkę odwłoka młodziutkiego samca widzianą z boku.
(foto Robert Łuczak) |
|
Tego samca spotkałam na podmokłej łące na gruntach wsi Wola Polska. Wyraźnie tu obserwujemy zielone „lusterko” na drugim segmencie odwłoka.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Poruszyłam się, a on zademonstrował mi, jak może rozszerzyć zewnętrzne, cęgowate narządy analne. Teraz łatwiej sobie wyobrazić, jak tymi cęgami chwyta przedplecze samicy.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu widzimy następujące cechy rozpoznawcze: ciemny tył głowy i niebieskie oczy, lusterko na 2. segmencie odwłoka i kształt skrzydeł.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Podobne ujęcie, tym razem młodzika z Gdyni. Skrzydła są jeszcze nieco szkliste, a pterostigmy jasne. Nie ma jeszcze woskowego nalotu na ciele ważki — ale miejsce, gdzie pozostanie niezapudrowane lusterko wydaje się być zaznaczone.
(foto Peter Senn) |
| Samica | |
|
Młoda samica sfotografowana koło wsi Ossy nad zalewem Świerklaniec (UTM CA58) 25 sierpnia 2021 r.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ta samica jest jest również młoda, jej kolory są wyraźnie jasne, na boku tułowia widoczny niewielki ząbek. Działka rekreacyjna w Woli Polskiej (UTM EC49).
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samica Lestes dryas napotkana 16 czerwca 2020 r. w rezerwacie Nowiny (UTM FA59) znajdującym się na terenie gminy Susiec, w powiecie tomaszowskim, w województwie lubelskim.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Starsze samice Lestes dryas są zielone z miedzianym połyskiem na śródtułowiu i wierzchniej stronie odwłoka. Spód jest jasnozielony, matowy. Odwłoki samic są nieco grubsze niż odwłoki samców. Zdjęcie wykonano nad leśnym jeziorkiem koło wsi Gęsianka (UTM EC49) w pow.Mińśk Mazowiecki.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Dojrzała samica napotkana koło wsi Ossy nad zalewem Świerklaniec 25 sierpnia 2021 r. Ma ona niebieskawe oczy i ślady pudru na spodniej stronie tułowia, co świadczy o cechach androchromatycznych. Ta sama samica jest przedstawiona poniżej na zdjęciach szczegółów budowy.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu mamy cechę charakterystyczną dla samic Lestes dryas. Są to dwie plamki w kształcie prostokątów umieszczone na pierwszym segmencie odwłoka. Samice Lestes sponsa mają też dwie plamki, ale w kształcie ćwiartek koła. Klikając tu możemy porównać znaki na odwłokach obu gatunków. (foto L. dryas i L.sponsa Robert Łuczak) |
|
Na bokach tułowia u Lestes dryas występuje niewielki ząbek na linii dzielącej barwy jasną i ciemną, metalicznie zieloną. U samców ginie on pod warstwą niebieskiego pudru. U pałątek sponsa takiego ząbka nie ma. Klikając tu możemy porównać tułowia obu gatunków. Ząbki na bokach L. dryas są malutkie w porównaniu ze znacznie większymi występującymi u pałątek zielonych Chalcolestes viridis. (foto Robert Łuczak — L. dryas / Andrzej Kucharski — L. sponsa) |
|
Tu mamy kolejną cechę charakterystyczną dla samic Lestes dryas. Widzimy tu, zaznaczone kółkiem, zabarwienie sternitu śródtułowia (patrz Budowa ważki). Sternit jest w znacznym stopniu barwy metalicznie zielonej. Samice Lestes sponsa na sternicie śródtułowia mają tylko malutką metalicznie zieloną plamkę. Klikając tu możemy porównać znaki na tych sternitach obu gatunków. U samców tułowia wcześnie pokrywają się niebieskim pudrem, co utrudnia porównania. (foto L. dryas i L.sponsa Robert Łuczak) |
|
Głowa młodej samicy. Jest jasna, żółto-brązowa, oczy są brązowe.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Głowa dojrzałej, androchromatycznej samicy. Kolory są zszarzałe, oczy stały się niebieskawe.
(foto Robert Łuczak) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Narządy rodne Lestes dryas wystają poza segment 10. odwłoka. Walwy są dwubarwne, od spodu podkreślone ciemną linią, zaś walwy Lestes sponsa są jaśniejsze. Klikając tu możemy porównać narządy rodne samic Lestes dryas (z lewej) i Lestes sponsa (na wyskakującym okienku). Pokładełka Lestes sponsa są wyraźnie krótsze niż segment 10.
(foto Robert Łuczak — L. dryas / Andrzej Kucharski — L. sponsa) |
|
Tu, w widoku od strony grzbietowej widzimy, jak bardzo pokładełka wystają poza segment 10., a nawet poza narządy analne. Klikając tu możemy porównać narządy analne samic w widoku od strony grzbietowej.
(foto Robert Łuczak — L. dryas / Andrzej Kucharski — L. sponsa) |
|
W nieco innym ujęciu jest to jeszcze bardziej widoczne.
(foto Robert Łuczak) |
| Zachowania rozrodcze | |
|
7 sierpnia 2022 r. — bagienko koło Majdanu Kozłowieckiego (UTM FB09) pow. Lubartów — pałątki łączyły się w pary, a następnie przystępowały do składania jaj w tandemie.
(foto Paweł Buczyński) |
|
7 sierpnia 2022 r. — bagienko koło Majdanu Kozłowieckiego (UTM FB09).
(foto Paweł Buczyński) |
|
Kopulacja Lestes dryas.
(foto Paweł Buczyński) |
|
Kopulacja w zbliżeniu.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu widzimy sposób, w jaki samiec trzyma samicę za przedplecze.
(foto Ewa Miłaczewska) |
| Larwa/wylinka | |
|
Bardzo charakterystyczna larwa Lestes dryas, sfotografowana 25 maja 2010 r. Posiada ona szerokie, szpiczasto zakończone skrzelotchawki w ciemne, poprzeczne pasy. Długość ciała larwy wynosi 17–22 mm, długość przydatków analnych 9–10 mm.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ta larwa Lestes dryas jest nieco inaczej pigmentowana. Przód ciała ma znacznie jaśniejszy, zaś tył wraz ze skrzelotchawkami ciemny. Pasy na skrzelotchawkach są prawie niewidoczne.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Galeria zdjęć |
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
Z terminami użytymi w opisie można zapoznać się na stronie: SŁOWNIK lub BUDOWA WAŻKI.
Porównanie wszystkich pałątek spotykanych w Polsce można obejrzeć na stronie: PAŁĄTKA LESTES. |