|
Strona główna |
Ważki-menu | Słownik | Etapy życia | Drapieżnictwo | Historia | Odonatrix | Literatura | Linki |
|
Od autorki |
Systematyka ważek |
Budowa ważki |
Zachowania rozrodcze |
Procesy życiowe |
Czas lotów |
Ważki dużych miast |
Wasze obserwacje |
Ważki w filatelistyce |
|
Zalotka białoczelna
Leucorrhinia albifrons |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
| Samiec | |
|
Zalotka białoczelna jest niewielką, dość niepozorną ważką. Siedząca na roślinie jest często trudna do zauważenia. Jest czarna, samce mają szarobłękitny nalot na pierwszych segmentach odwłoka.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
17 czerwca 2006 roku, w piękny, upalny, słoneczny dzień nad wodą unosiło się kilkadziesiąt ważek. Wśród nich samce zalotek białoczelnych wyróżniały się bojowym nastawieniem. Ze swoich niewielkich terytoriów przepędzały skutecznie nawet znacznie większe ważki czteroplame Libellula quadrimaculata. Poza momentem, gdy atakowały inne samce w locie, raczej chętnie przesiadywały na gałązkach rosnących tuż nad wodą brzózek, szczególnie chętnie wybierając gałązki suche i bezlistne. Stąd łatwo było bronić terytorium i wypatrywać samic, które prowadzą znacznie bardziej skryty tryb życia. Kiedy samce siadały tyłem do mnie, widziałam ich ciemne pterostigmy z białymi żyłkami odchodzącymi od nich w kierunku końców skrzydeł. Te właśnie ciemne pterostigmy odróżniają je na pierwszy rzut oka od podobnych do nich, ale jeszcze rzadszych zalotek spłaszczonych Leucorrhinia caudalis, u których pterostigmy samców są na wierzchniej powierzchni skrzydeł białe, a czarne tylko od spodu. Widać też było wyraźnie szaroniebieskie zabarwienie nasady odwłoka, który następnie przewężał się i ponownie lekko rozszerzał. Na końcu czarnego odwłoka znajdują się białe narządy analne. (foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Zasadnicze różnice między samcami Leucorrhinia albifrons i Leucorrhinia caudalis pokazane są na tych złączonych zdjeciach. Odwłok Leucorrhinia albifrons jest znacznie mniej rozszerzony w obrębie czarnych segmentów 6-10. Segmenty jasne (3-5) są szaroniebieskie, a nie niemal zupełnie białe, jak u Leucorrhinia caudalis. Włoski na tułowiu są białe — a nie brązowe. Oczy są niebieskie — a nie brązowe. Pterostigmy samców są czarne — a nie białe. U obu zalotek występują białe narządy analne. Z innymi zalotkami można je porównać na stronie Zalotka — Leucorrhinia (foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Miesiąc później, w połowie lipca, byłam nad jeziorkiem, czyli leśnym torfowiskiem kolejny raz. Zalotek białoczelnych było ciągle sporo. Nadal broniły swoich terytoriów i nadal kopulowały z samicami. Udało mi się zrobić ładne zdjęcie samca siedzącego na nasłonecznionym sitowiu na tle ciemnej, zacienionej wody.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Dojrzałe samce zalotki białoczelnej mają czarne oczy z błękitnym, opalizującym blaskiem, widocznym pod każdym kątem nieco inaczej. Koszęcin, staw Siewniok na skraju Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą, 7 lipca 2013 roku.
(foto Bogusława Jankowska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Samiec L. albifrons widziany z przodu. Ważki te mają podobnie, jak cały rodzaj Leucorrhinia, białe twarze. Jest to cecha obu płci. Zdjecie zrobiono także nad stawem Siewniok, ale prawie rok wcześniej niż zdjęcie powyżej — 19 lipca 2012 roku.
(foto Bogusława Jankowska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
W 2007 roku to piękne zdjęcie przysłał mi Piotr Mikołajczuk. Widać tu wspaniale szaroniebieskie zabarwienie pierwszych segmentów odwłoka i delikatne, puszyste owłosienie.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
W 2009 roku dopiero na początku lipca udało mi się spotkać pierwsze, pojedyncze samce L. albofrons. Był to zupełnie nietypowy początek lata. Mokry, deszczowy, raczej chłodny i to po takiej samej wiośnie. Wszystkie niemal ważki miały nieco zmieniony czas występowania. Tu widać charakterystyczne zaciemnienia u nasady skrzydeł i czarne odnóża. (foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu z bliska widzimy pierwsze segmenty odwłoka z całkowicie czarnym wtórnym aparatem kopulacyjnym.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ostatnie segmenty odwłoka z białymi narządami analnymi.
(foto Przemysław Żurawlew) |
|
Młody samiec sfotografowany 10 czerwca 2010 r. nad małym śródleśnym zbiornikiem w pobliżu Józefowa w powiecie pleszewskim. Smukły odwłok zakończony białymi, długimi narządami analnymi pozwala odróżnić go od pokazanych poniżej samic.
(foto Przemysław Żurawlew) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Samica | |
|
W lipcu 2006 r. sfotografowałam też samicę, która ma takie samo białe czoło jak samiec, na jej czarnym odwłoku u nasady widnieje kilka żółtawych plamek, a na końcu białe narządy analne. Oczy samicy są brązowe z wierzchu, od spodu szaroniebieskie. Jej skrzydła są lekko zażółcone u nasady, pterostigmy czarne, a od nich w kierunku na zewnątrz skrzydeł biegną białe żyłki tak samo jak u samca.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Rok później (w 2007 r.), Piotr przysłał mi kilka zdjęć samicy zalotki białoczelnej. Wybrałam spośród nich te dwa. Na tym widać doskonale żółtawy rysunek na odwłoku i białe narządy analne.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Na tym zaś — czarne nogi tej ważki i zażółcone u nasady skrzydła.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Ta samica została sfotografowana 4 lipca 2019 r. na torfowisku koło Krakulic (UTM XA66) w woj. pomorskim. Jest młodsza od pokazanych poprzednio, żółte plamki na tułowiu i odwłoku są wyraźnie widoczne na czarnym tle. Oczy też są jeszcze stosunkowo jasne.
(foto Grzegorz Jędro) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Nie ma ona zażółconych nasad skrzydeł — całe jej skrzydła są niemal brązowe.
(foto Grzegorz Jędro) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
Tu widzimy ją od przodu — pięknie prezentuje swoje ciemne skrzydła, to rzadki okaz.
(foto Grzegorz Jędro) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Zachowania rozrodcze | |
|
Piotrowi udało się również w 2007 r. zrobić zdjęcia pary. Spośród licznych zdjęć wybrałam to jedno. Na nim dobrze widać różnice w ubarwieniu samca i samicy.
(foto Piotr Mikołajczuk) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
5 lipca 2011 r. — Para nad Jeziorem Linówek na Suwalszczyźnie.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
6 lipca 2014 r. Para Leucorrhinia albifrons na jednym ze skrajnie południowych stanowisk — staw pożwirowy w miejscowości Manasterzec, powiat i gmina Lesko, woj. podkarpackie. Autor zdjęcia obserwował 3 kopulujące pary i składające jaja samice oraz pojedyncze samce.
(foto Andrzej Kucharski) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Larwa/wylinka | |
|
24 czerwca 2007 roku nad leśnym torfowiskiem koło Gęsianki w pow. Mińsk Mazowiecki. Wylinki mają 15–22 mm długości, okrągły kształt odwłoka i długie kolce boczne, zwłaszcza na segmentach 8 i 9.
(foto Ewa Miłaczewska) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
28 czerwca 2009 roku nad Jeziorem Hańcza. Kolce grzbietowe na segmentach 8 i 9 są nikłe, niemal nieobecne, zwłaszcza w porównaniu do dużych, wygiętych ku tyłowi kolców na segmentach 4–6. Kolce boczne segmentu 9 sięgają co najmniej do połowy cerci, często (jak tu) do ich wierzchołka.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
|
28 czerwca 2009 roku nad Jeziorem Hańcza. Cerci na ogół nie sięgają do połowy paraproktów, tu wydają się dłuższe, ale za to kolce boczne segmentu 9 są krótsze niż na zdjęciu powyżej.
(foto Paweł Buczyński) Kliknij w zdjęcie aby powiększyć. |
| Galeria zdjęć |
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
|
||
|
|
|
Z terminami użytymi w opisie można zapoznać się na stronie: SŁOWNIK lub BUDOWA WAŻKI.
Porównanie wszystkich zalotek spotykanych w Polsce można obejrzeć na stronie: ZALOTKA LEUCORRHINIA. |