KIELCE

Wietrznia — piaskownia





Rezerwat przyrody nieożywionej Wietrznia (UTM DB73) im. Zbigniewa Rubinowskiego (zmarłego w 1997 r. kieleckiego geologa, taternika i speleologa) utworzono w 1999 roku. Chroniony obszar obejmuje powierzchnię 17,95 ha. Ochroną częściową objęto pozostałości wzgórza Wietrznia (312 m n.p.m.) należącego wraz z Kadzielnią (295 m n.p.m.) do Pasma Kadzielniańskiego zbudowanego z wapieni górnodewońskich. Plan działań uwzględnia ochronę wartości przyrodniczej terenów Wietrzni, łącznie ze znajdującymi się tam: zbiornikiem (użytek ekologiczny), roślinnością i otuliną rezerwatu. Chronione gatunki roślinności wapiennolubnej są obok odsłonięć geologicznych ważnym elementem rezerwatu. Rezerwat położony jest w południowo-wschodniej części miasta Kielc, na północ od ulic: Wojska Polskiego i Daleszyckiej. Z pozostałości wzgórza Wietrznia wiodczna jest panorama zachodniej części Gór Świętokrzyskich.

Pomimo głębokiego wyrobiska kamieniołomu warunki geologiczne nie pozwalają na utrzymywanie się większych zbiorników wody. Natomiast na północ od wyrobiska znajduje się niewielka, stara piaskownia. Strumień płynący okresowo od wschodu wypełnia nieckę piaskowni wodą, hałdy kamieniołomu uniemożliwiają jej odpływ i w ten sposób powstało urokliwe jeziorko. Płytszy, północny brzeg pokryty jest szuwarem roślin wodnych i zaroślami wierzbowymi.

POWRÓT
Ważki Kielc

Zdjęcia: Mariusz Gwardjan
polska.e-mapa.net
Badania terenowe: Mariusz Gwardjan
Roman Maniarski
Joanna Przybylska
Tekst: Mariusz Gwardjan
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Obserwowane stanowisko znajduje się w północnej części rezerwatu, na obszarze nieczynnej, zalanej wodą piaskowni.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w mapę aby powiększyć.
Zbliżenie na piaskownię na zdjęciu satelitarnym.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Kamieniołom i piaskownia na zdjęciu lotniczym.
(foto Mariusz Gwardjan)
Widok na piaskownię w kierunku północnym.
(foto Mariusz Gwardjan)

 
Widok z hałdy na piaskownię w kierunku wschodnim.
(foto Mariusz Gwardjan)
Mocno zaśmiecona „cofka” zbiornika.
(foto Mariusz Gwardjan)

   
Ważki zarejestrowane na obszarze piaskowni w rezerwacie Wietrznia
(28 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Pałątka pospolita Lestes sponsa
Pałątka mała Lestes virens
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Łątka halabardówka Coenagrion hastulatum
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Żagnica wielka Aeshna grandis
Husarz władca Anax imperator
Husarz ciemny Anax parthenope
Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus
Trzepla zielona Ophiogomphus ceciliagatunek chroniony
Szklarka zielona Cordulia aenea
Przeniela dwuplama Epitheca bimaculata
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralisgatunek chroniony
Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifronsgatunek chroniony
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak wędrowny Sympetrum fonscolombiiważka południowa
Szafranka czerwona Crocothemis erythraeaważka południowa
 
 
Obserwacje

Pałątka pospolita
Lestes sponsa
Dość liczna, spotykana wokół całego zbiornika.
 
Pałątka mała
Lestes virens
Pojedyncze osobniki, spotykano głównie na wschodnim brzegu.
 
Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
Kilka samic w tandemach z samcami składających jaja na gałazkach wierzb nad wodą.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
Maksymalnie do 10 osobników spotykano najczęściej w południowo-zachodniej części zbiornika.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Należy do najliczniejszych ważek zbiornika.
 
Nimfa stawowa
Enallagma cyathigerum
Spotykana w liczebnościach podobnych jak Enallagma cyathigerum.
 
Łątka wczesna
Coenagrion pulchellum
Spotykana regularnie w miejscach, gdzie pojawia się szuwar.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Gatunek spotykany regularnie ale niezbyt licznie.
 
Łątka halabardówka
Coenagrion hastulatum
Najrzadsza łątka na Wietrzni, pojedyncze osobniki spotykano na zaśmieconej „cofce” zbiornika na wschód od jeziorka.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Jedna z najliczniej występujących na Wietrzni ważek, spotykana wzdłuż całej linii brzegowej.
 
Oczobarwnica mniejsza
Erythromma viridulum
Pojedynczy samiec.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Pojedyncze osobniki, głównie w części południowo-wschodniej.
 
Żagnica jesienna
Aeshna mixta
Pojedynczy osobnik.
 
Żagnica wielka
Aeshna grandis
Pojedynczy osobnik pojawił się na krótko nad jeziorkiem.
 
Husarz władca
Anax imperator
Nie jest to gatunek częsty na tym stanowisku, obserwowano patrolujące zbiornik pojedyncze samce.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
Podobnie jak w przypadku większego kuzyna spotykano pojedyncze samce.
 
Gadziogłówka pospolita
Gomphus vulgatissimus
Pojedynczy osobnik.
 
Trzepla zielona
Ophiogomphus cecilia
Pojedynczy osobnik widziany tylko raz.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Często spotykana ważka, zwykle obserwowano kilka samców i pojedyncze samice.
 
Przeniela dwuplama
Epitheca bimaculata
Wiosną 2012 r. znaleziono jedną, świeżo przeobrażoną samicę.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Dość regularnie po kilka osobników.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Nalot kilkunastu osobników zarejestrowano w lipcu 2012 r.
 
Zalotka większa
Leucorrhinia pectoralis
Pojedyncze osobniki przy „cofce” w ujściu strumienia.
 
Zalotka białoczelna
Leucorrhinia albifrons
Pojedynczą samicę udało się zaobserwować w lipcu 2012 r.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
Do kilku osobników na „cofce” zbiornika.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Pojedyncze osobniki nad zbiornikiem i na okolicznych hałdach.
 
Szablak wędrowny
Sympetrum fonscolombii
Wiosną 2012 r. obserwowano jednego samca na wschodnim brzegu zbiornika głównego.
 
Szafranka czerwona
Crocothemis erythraea
Pojedynczy samiec.