KIELCE

Rezerwat skalny Ślichowice





Ślichowice (UTM DB73). Wzgórze Ślichowica (303 m n. p. m.), dziś zabudowane blokowiskami, kiedyś znajdowało się daleko od miasta. Tuż obok, w 1911 r. zbudowano linię kolejową do Częstochowy. Pewnie dzięki temu sąsiedztwu powstał kamieniołom twardych dewońskich wapieni, na potrzeby kolei. Taki surowiec jest idealny na nasypy kolejowe. W trakcie wydobycia odsłonięto na ścianie kamieniołomu obrazy niezwykle pofałdowanych warstw skalnych. Ten niesamowity widok spowodował że oszczędzono szczyt wzgórza. Rozdziela dziś w postaci wąskiej grzędy dwa wyrobiska. Miejsce to stało się pierwszym w kraju rezerwatem przyrody nieożywionej, nazwanym imieniem wybitnego geologa, badacza Gór Świętokrzyskich — Jana Czarnockiego. Co ciekawe, tutejsze skały powstały na krawędzi rafy koralowej, w dużym stopniu z fragmentów skruszonej rafy — takiej, jakiej skamieniałe pozostałości możemy oglądać na pobliskiej Kadzielni. A działo się to około 355 milionów lat temu, w ciepłym, płytkim morzu, którym przykryta była wtedy część Gór świętokrzyskich. Wydobycie zakończono w 1970 r. Zachodnie wyrobisko jest dużo głębsze i utrzymuje się w nim zwykle zbiornik wody. Pejzaż jest tu niemal śródziemnomorski, a nad wszystkim górują podręcznikowe obrazy pofałdowanych warstw wapieni. Brzegi pokrywają rozrastające się na skalnym rumoszu ciepłolubne zarośla. Niewiele tu jednak roślinności wodnej. To wynik okresowego wysychania zbiornika i jałowego skalnego podłoża.

POWRÓT
Ważki Kielc

Zdjęcia: Mariusz Gwardjan
polska.e-mapa.net
Badania terenowe: Mariusz Gwardjan
Tekst: Mariusz Gwardjan
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Stanowisko znajduje się na obszarze nieczynnego dziś kamieniołomu wapieni dewońskich, z których zbudowane jest wzgórze Ślichowica.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w mapę aby powiększyć.
Zbliżenie na kamieniołom na zdjęciu satelitarnym.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Widok z zachodniego brzegu na wschodnią część kamieniołomu. Z uwagi na brak roślinności wodnej liczba obserwowanych tu gatunków jest niezbyt obfita. Mariusz Gwardjan obserwował tu w latach 2013–2015 zaledwie 10 gatunków.
(foto Mariusz Gwardjan)
Pewnie, jeśli zbiornik nie będzie zanikał przez najbliższe lata, sukcesja roślinności wodnej zwabi tu liczniej ważkowych mieszkańców.
(foto Mariusz Gwardjan)

 
Na brzeg zbiornika schodzi się stroma ścieżką, którą kiedyś kolejka wywoziła urobek. Przy wysokim stanie wody nie da się „suchą stopą” zejść ze ścieżki. Jeśli poziom jest niższy, można penetrować znaczną część brzegów. Ważki spotyka się także na koronie kamieniołomu i skalnych półkach poniżej. Zwłaszcza równoskrzydłym maluchom sprzyja osłonięcie od wiatru i ciepło nagrzanych słońcem skał.
(foto Mariusz Gwardjan)
Widok z rezerwatu na szczycie wzgórza Ślichowica na zachodnie wyrobisko. Tuż za nim zabudowa osiedla Ślichowice. Budynki stoją przy ulicach o geologicznych nazwach: Dewońska, Karbońska, Triasowa, Jurajska i Kredowa.
(foto Mariusz Gwardjan)

   
Ważki zarejestrowane na obszarze rezerwatu skalnego Ślichowice
(10 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Tężnica wytworna Ischnura elegans
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Husarz władca Anax imperator
Husarz ciemny Anax parthenope
Szklarka zielona Cordulia aenea
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
 
Obserwacje

Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Bardzo liczna, z potwierdzonym rozrodem.
 
Nimfa stawowa
Enallagma cyathigerum
Liczny, z potwierdzonym rozrodem.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Bardzo liczna, z potwierdzonym rozrodem.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Liczny, z potwierdzonym rozrodem.
 
Husarz władca
Anax imperator
Pojedynczy osobnik.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
Pojedynczy osobnik.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Nieliczna, rozwój prawdopodobny.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Pojedynczy osobnik.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Nieliczna, rozwój prawdopodobny.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczny.