RADOM

Park Stary Ogród





Park Stary Ogród (UTM EB09) o powierzchni ponad 7,2 hektara jest najstarszym parkiem w mieście. Należał do pierwszych tego typu obiektów w Królestwie Polskim. Prace założeniowe rozpoczęto w 1820 r., a ukończono je w 1825 r. Posadzono wówczas drzewa, w tym również owocowe, a w centrum parku urządzono staw. Pod koniec XIX wieku w Starym Ogrodzie odbywały się liczne zabawy z bogatym programem artystycznym i sportowym. Park zwany był wówczas „Salonem Radomia”.

Układ parku wielokrotnie się zmieniał, nie zachowały się jednak drzewa pochodzące z pierwszych nasadzeń. Obecnie park przechodzi kolejną rewitalizację, w ramach tej rewitalizacji wycięto ok. 300 drzew, na szczęście w większości były to klony jesionolistne (tak postulowaliśmy) i topole, ale niestety usunieto również piękny, dziuplasty jesion wyniosły. Pewnie ta dziupla przeszkadzała...

Klubowi Przyrodników, którego jestem członkiem, udało się uratować zaledwie 10 starszych drzew — funkcjonują one już jako pomniki przyrody (głównie wiązy, wierzby i klony). Planowane są nowe nasadzenia. Powstał plac zabaw dla dzieci, nowe alejki i ścieżka rowerowa.

Park jest ściśle związany z rzeką Mleczną, ona przez lata kształtuje jego charakter. Staw jest zasilany przez pompę, a poprzez zastawkę może być opróżniany z wody, która wówczas kanałem dostaje się do rzeki Mlecznej. Charakterystycznym elementem stawu jest wysepka. W latach 70. XX wieku obsadzona była wierzbami płaczącymi, obecnie nie rosną na niej drzewa. Brzegi stawu i wysepki porośnięte są pałką wodną. Na stawie o każdej porze roku spotkać można kaczki krzyżówki. Staw jest zarybiony, więc nie brakuje tu również wędkarzy. Włodarze miasta, korzystając z pieniędzy z Unii Europejskiej, starają się przywrócić świetność parku z minionych lat i miejmy nadzieję, że to zadanie w niedalekiej przyszłości się powiedzie.

Stary Ogród można nazwać kolebką radomskiego sportu. Z parkiem sąsiadowały boiska Radomskiego Towarzystwa Sportowego (RTS). Zimą na zamarzniętym stawie rozgrywano mecze hokejowe. Istniał także tor na którym rozgrywano wyścigi kolarskie.

Na skwerze przylegającym do zadrzewień parkowych znajduje się pomnik ks. Romana Kotlarza — ofiary radomskiego Czerwca’76. W sąsiedztwie posadzono również dąb Jana Pawła II.

POWRÓT
Ważki Radomia

Zdjęcia: Marek Miłkowski
Tadeusz Klocek
polska.e-mapa.net
Badania terenowe: Marek Miłkowski
Tekst: Marek Miłkowski
Ewa Miłaczewska
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Park Stary Ogród położony jest w zachodniej części centrum Radomia. Na znacznej części obszaru jego oś stanowi rzeka Mleczna, znajduje się tu też staw z wyspą.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Obszar badań na zdjęciu satelitarnym wykonanym po zakończeniu rewitalizacji.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Jesień 2013 r. — park przed rozpoczęciem prac. Widoczne stare drzewa to głównie topole i klony jesionolistne. Nad korytem rzeki Mlecznej znajduje się radomski Most Miłości, mosty takie są w wielu miastach polskich i nie tylko polskich.
(foto Marek Miłkowski)
Na moście zapięte są kłódki z wyznaniami miłosnymi i imionami par, a "klucz rzucony w morze, nic nas nie rozłączy..."
(foto Marek Miłkowski)

 
To samo miejsce w grudniu 2013 r. — cała magia znikła. Jeśli dobrze rozumiem znaczenie słowa REWITALIZACJA, jako ożywienie od łacińskiego słowa vita, czyli życie — co tu zrozumiano to jako — per mors ad vitam.
(foto Tadeusz Klocek — zdjecie pochodzi ze strony www.echodnia.eu)
Wewnątrz parku wycinka także idzie pełną parą. Żeby zrewitalizować, trzeba najpierw zabić. Żeby z czystym sumieniem wziąć unijne pieniądze, trzeba się porządnie napracować.
(foto Marek Miłkowski)

 
To już zdjęcie z 11 lipca 2014 r. Mostek Miłości, a na nim matka z wózkiem dla bliźniąt, ona już zapinać kłódki nie musi, jej dzieci pewnie jeszcze nie znajdą tu dostatecznie romantycznych warunków do takich „porywów serca”... może wnuki...
(foto Marek Miłkowski)
Wiązy to jedne z liczniej spotykanych drzew w parku i jego sąsiedztwie.
(foto Marek Miłkowski)

 
Staw od strony południowo-zachodniej.
(foto Marek Miłkowski)
Staw od strony południowo-wschodniej.
(foto Marek Miłkowski)

 
Staw od strony północnej.
(foto Marek Miłkowski)
Wylot dawnego kolektora ściekowego wybudowanego w latach 20-tych XX wieku. Jest to jednocześnie ujście wód skanalizowanego Strumienia Południowego.
(foto Marek Miłkowski)

 
Koryto Mlecznej w rejonie ul. Nowospacerowej jest umocnione kamiennymi blokami. Miejsce zdecydowanie niebezpieczne dla biegających po parku małych dzieci. Zdjęcie zrobione przed wycinką drzew.
(foto Marek Miłkowski)
Pomnik ks. Romama Kotlarza ofiary tzw. Wydarzeń radomskich 1976 r. na skwerze przy południowym skraju parku — więcej o tym: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wydarzenia_radomskie.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Komitet_Obrony_Robotników
(foto Marek Miłkowski)

   
Ważki zarejestrowane w parku Stary Ogród
(11 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Pałątka pospolita Lestes sponsa
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum
Pióronóg zwyczajny Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
Obserwacje

Pałątka pospolita
Lestes sponsa
2-3 nad stawem.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
Kilka osobników.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczne osobniki nad stawem, jak również na brzegu rzeki.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczne osobniki na brzegach stawu i kilka osobników nad rzeką.
 
Oczobarwnica mniejsza
Erythromma viridulum
Liczna w stawie, w tym tandemy.
 
Pióronóg zwyczajny
Platycnemis pennipes
Kilka osobników nad stawem i kilka nad rzeką.
 
Żagnica jesienna
Aeshna mixta
2-3 samce i kopulująca para nad stawem.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Kilka osobników.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
1 samica na brzegu rzeki.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
1 samica latająca wśród pałek wodnych na brzegu stawu, 1 wylinka.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
1 młody samiec na brzegu stawu.