GDYNIA

Gdynia Wielki Kack — torfianka przy obwodnicy S6





Torfianka (UTM CF33) o powierzchni 760 m2 znajduje się na skraju lasu mieszanego w gdyńskiej dzielnicy Wielki Kack (kaszb. Wiôldżi Kack), w niewielkiej odległości od obwodnicy trójmiejskiej S6 i ul. Źródło Marii. Na tym stanowisku dawniej pozyskiwano torf. Jest to zaznaczone jako „peat cuttings” na mapie nr 3. Widnieje także na mapie gleb tej okolicy wydanej w 1905 r. przez władze pruskie. Jak widać ze zdjęcia satelitarnego, zbiornik ten ma kształt litery L, z której jedna odnoga jest otwarta, dość szeroka, choć otoczona lasem (fot. 4-7), a druga, węższa odnoga leży w zasadzie już w lesie (fot. 8-10). Brzeg jest dostępny tylko w niektórych miejscach, jest on bowiem bardzo mocno zarośnięty szuwarem trzcinowym (Phragmites sp.)oraz krzakami wierzbowymi (Salix sp.). Inne rośliny brzegowe to m. in. sit Juncus sp., siedmiopalecznik błotny Comarum palustre, czermień błotna Calla palustris, tojeść pospolita Lysimachia vulgaris, tojeść bukietowa L. thyrsiflora oraz uczep zwisły Bidens cernua. Na wodzie rośnie rdestnica pływająca Potomageton natans i okrężnica bagienna Hottonia palustris. Zbiornik jest bezodpływowy, a poziom wody wydaje się być stały. Jak widać na zdjęciu satelitarnym, znajduje się na nim dość duża wyspa pływająca (pło), na której rosną młode sosny (Pinus sylvestris), brzozy (Betula sp.) i wierzby. Kształt tej wyspy jest dość stały w ostatnich latach, choć czasem jakiś fragment odpada i wiatr go popycha po wodzie. Z płazów widziałem żaby zielone Rana esculenta, a z ptaków kaczki krzyżówki Anas platyrhynchos oraz kormorana czarnego Phalacrocorax carbo. Obecność tego drugiego sugeruje, że mogą być w zbiorniku ryby. Ponieważ jest on bezodpływowy, pewnie był zarybiony, a wędkarzy widywałem.

Wschodni brzeg tego zbiornika leży dosłownie kilka metrów od krawędzi bardzo ruchliwej trójmiejskiej obwodnicy (droga ekspresowa S6). Z początkiem grudnia 2019 r. ruszyły prace inżynierskie pod budowę nowego skrzyżowania S6 z DK 20, prowadzącą z Gdyni do Chwaszczyna (ul. Chwaszczyńska) i dalej do Kościerzyny. Skrzyżowanie to ma za jakiś czas stanowić początek tzw. trasy kaszubskiej — drogi ekspresowej — prowadzącej w kierunku Lęborka. Jak widać na planie, przerywane biało-różowe linie wskazują dokładny przebieg poszczególnych odgałęzień tego skrzyżowania. Jedno z nich ma przebiegać tuż przy rzeczonej torfiance. Las w pobliżu już został wycięty. Nie wiadomo, czy torfianka przetrwa, a jeśli tak, to w jakim kształcie. Stanowisko to, być może już wkrótce, stanie się tylko stanowiskiem historycznym.

POWRÓT
Ważki Gdyni

Zdjęcia: Peter Senn
polska.e-mapa.net
Badania terenowe: Peter Senn
Tekst: Peter Senn
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Plan ulic z zaznaczoną torfianką.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zdjęcie satelitarne okolic torfianki.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Mapa dzisiejszego obszaru Trójmiasta, sporządzona przez wojsko amerykańskie w latach 50. XX w., na podstawie przedwojennych polskich i niemieckich map.
(http://igrek.amzp.pl/details.php?id=11796187)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Torfianka od strony północno-wschodniej.
(foto Peter Senn)

 
Torfianka od strony wschodniej.
(foto Peter Senn)
Torfianka od strony południowej.
(foto Peter Senn)

 
Torfianka od strony zachodniej.
(foto Peter Senn)
Leśna, zachodnia odnoga zbiornika.
(foto Peter Senn)

 
Leśna, zachodnia odnoga zbiornika.
(foto Peter Senn)
Leśna, zachodnia odnoga zbiornika.
(foto Peter Senn)
 
 
Ważki zarejestrowane nad torfianką przy obwodnicy trójmiejskiej S6 w Gdyni–Wielki Kack
(11 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Anisoptera

Żagnica wielka Aeshna grandis
Żagnica sina Aeshna cyanea
Szklarka zielona Cordulia aenea
Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralisgatunek chroniony
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak żółty Sympetrum flaveolum

 
Obserwacje

Łątka wczesna
Coenagrion pulchellum
3 obserwacje, 4 V – 20 VII 2018. Gatunek autochtoniczny — jedna teneralna samica oraz kilka dojrzałych samców.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
2 obserwacje, 24 V – 20 VII 2018. Kilka samców oraz samic; tandemy i znoszenie jajek.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
1 obserwacja, 20 VII 2018. Kilka samców.
 
Żagnica wielka
Aeshna grandis
1 obserwacja, 20 VII 2018. Jedna samica znosząca jajka.
 
Żagnica sina
Aeshna cyanea
2 obserwacje, 20 VII – 5 IX 2018. Patrolujący samiec, samica znosząca jajka.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
2 obserwacje, 4 – 24 V 2018. Gatunek autochtoniczny. Jedna samica teneralna, tuż po przeobrażeniu, przed lotem dziewiczym, przy wylince. Druga obserwacja — jeden osobnik latający nad wodą.
 
Miedziopierś metaliczna
Somatochlora metallica
1 obserwacja, 20 VII 2018. Jeden patrolujący samiec.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
1 obserwacja, 24 V 2018. Kilka osobników.
 
Zalotka większa
Leucorrhinia pectoralis
1 obserwacja, 24 V 2018. 1 dojrzały samiec.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
2 obserwacje, 20 VII – 5 IX 2018. Kilka samców.
 
Szablak żółty
Sympetrum flaveolum
1 obserwacja, 20 VII 2018. 1 samiec.