Ważki Krakowa





Ważki Krakowa to temat, do którego materiały wiosną 2011 roku zaczął zbierać Marek Gryboś. Prowadził on obserwacje na sześciu akwenach w obrębie granic administracyjnych miasta. To pierwszy rok obserwacji, pierwsze stanowiska i oczywiście pierwszy z autorów danych. Mam nadzieję, że w przyszłości uda się ten temat rozbudować.

Kraków w rankingu Światowej Organizacji Zdrowia znalazł się na pierwszym miejscu wśród najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce. Dlaczego powietrze tak zatruwa płuca mieszkańców stolicy Małopolski? Nie Katowice, lecz Kraków ma najbardziej zanieczyszczone powietrze spośród największych miast w naszym kraju. Najnowszy ranking Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie pozostawia żadnej wątpliwości, że oddychanie krakowskim powietrzem może być groźne dla zdrowia. Ilość pyłu zawieszonego średnio w ciągu roku przekracza międzynarodową normę aż trzykrotnie. Dlaczego tak się dzieje? To przede wszystkim skutek ukształtowania terenu i panujących warunków atmosferycznych. Kraków położony jest w obniżeniu nad brzegami Wisły w otoczeniu wniesień Bramy Krakowskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Wszelkie zanieczyszczenia unoszące się z zakładów przemysłowych, silników samochodowych i niestety także z pieców węglowych, nie mogą się rozwiać, ponieważ występuje bardzo słabe wietrzenie.
[http://www.twojapogoda.pl/wiadomosci/109772,dlaczego-krakow-jest-taki-zadymiony]

Od lat, zwłaszcza zimą, powietrze w Krakowie jest gęste od pyłu. Stacje monitorujące każdego dnia wskazują, że najgorzej sytuacja wygląda przy Al. Krasińskiego i w Kurdwanowie. Stacje rejestrują w tych miejscach dużą kumulację niskiej emisji — mówi Paweł Ciećko, Małopolski Inspektor Ochrony Środowiska. Na Alejach wywołuje ją wzmożony ruch samochodowy, a w Kurdwanowie krakowskie i wielickie osiedla domów jednorodzinnych. Poza zanieczyszczeniami z pieców węglowych, widać wyraźnie, jak każdego zimowego ranka między godziną 4 a 8 rano, skaczą w Kurdwanowie pomiary związków azotu. To oznacza włączanie piecyków gazowych (zimą gaz jest azotowany). Aby powietrze było czyste, w samym Krakowie trzeba zlikwidować 24 200 pieców, co powinno ograniczyć emisję pyłu.
[http://krakow.naszemiasto.pl]

Zanieczyszczenie powietrza siłą rzeczy odbija się na skażeniu wód. Pyły opadają na powierzchnię wody, są też zmywane wodą opadową z lądu do zagłębień terenu, w których znajdują się akweny. Spływając do zbiorników sumują się tam z ewentualnymi ze ściekami innego pochodzenia. Mimo to w wodach monitorowanych w Krakowie obserwujemy występowanie różnych zwierząt wodnych i z wodą związanych — ryb, płazów, gadów, ptactwa wodnego i owadów — między innymi ważek.

NA SKRÓTY
Plan miasta
Obserwowane stanowiska
Ważki napotkane w mieście

Koordynacja tematu: Ewa Miłaczewska
Mapa: Ewa Miłaczewska
podkład: polska.e-mapa.net
Tekst: Marek Gryboś,
Ewa Miłaczewska
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Plan miasta
 
Na podkład (polska.e-mapa.net), oprócz obserwowanych stanowisk, naniesiono: granicę miasta Kraków i siatkę UTM wraz z numerami kwadratów.
 
 
Obserwowane stanowiska
Kliknięcie w nazwę powoduje przejście do strony opisującej stanowisko
 
1. Staw Dąbski
2. Staw na Bonarce
3. Staw Płaszowski
4. Bagry
5. Mydlniki — stawy i okolice
6. Kamieniołom Liban
 
Ważki napotkane na obserwowanych stanowiskach w mieście
(39 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi,
kliknięcie w numerek pod nazwą ważki powoduje przejście do strony danego stanowiska, zgodnie z listą powyżej
   
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
       5,
Świtezianka dziewica Calopteryx virgo
       5,
Pałątka pospolita Lestes sponsa
       5, 6,
Pałątka mała Lestes virens
       6,
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
       6,
Straszka pospolita Sympecma fusca
       4, 6,
Straszka syberyjska Sympecma paediscagatunek chroniony
       5,
Tężnica wytworna Ischnura elegans
       1, 2, 3, 4, 5, 6,
Tężnica mała Ischnura pumilio
       6,
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
      1, 3, 4, 5, 6,
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
      1, 5, 6,
Oczobarwnica większa Erythromma najas
      1, 4, 6,
Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum
      4,
Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula
      5,
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
      2, 4, 5,
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
      2, 3, 6,
Żagnica południowa Aeshna affinisważka południowa
      6,
Żagnica ruda Aeshna isoceles
      3, 6,
Żagnica sina Aeshna cyanea
      6,
Husarz wędrowny Anax ephippigerważka południowa
      6,
Husarz władca Anax imperator
      1, 6,
Husarz ciemny Anax parthenope
      4, 6,
Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus
      5,
Trzepla zielona Ophiogomphus ceciliagatunek chroniony
      6,
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
      1, 5, 6,
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
      2, 5, 6,
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
      1,2, 3, 4, 5, 6,
Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylumważka południowa
      5, 6,
Lecicha południowa Orthetrum brunneumważka południowa
      6,
Zalotka torfowcowa Leucorrhinia dubia
      6,
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralisgatunek chroniony
      6,
Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifronsgatunek chroniony
      6,
Szablak czarny Sympetrum danae
      6,
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
      1, 5, 6,
Szablak wędrowny Sympetrum fonscolombiiważka południowa
      6,
Szablak żółty Sympetrum flaveolum
       3,
Szablak późny Sympetrum striolatum
       4, 6,
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
      2, 3, 5, 6,
Szafranka czerwona Crocothemis erytraeaważka południowa
       4, 6,