BYTOM

Park im. Adama Mickiewicza





Park obecnie znany, jako Mickiewicza (UTM CA57) powstał na przełomie lat 20-30. XX wieku, jako Goethe Park w dzielnicy Rozbark. Obecnie na pograniczu dzielnicy Rozbark i Łagiewnik zajmuje 8,9 hektarów terenu głównie w dolinie Potoku Granicznego. Na jego terenie znajduje się kilka zbiorników wodnych oraz wspomniany wyżej potok. Park przeszedł pierwszy raz po wojnie modernizację pod koniec lat 60. XX w. Kolejną w roku 2010 przy udziale środków unijnych w ramach programu „Rekultywacja zdegradowanych zalewisk wodnych w Bytomiu”. W ramach 3 milionowej kwoty odnowiono wtedy trzy stawy przyległe do parku. Wybudowano mostek i tarasy widokowe. Odnowiono alejki i inną drobną infrastrukturę parku. W kolejnych latach po wykonaniu planu wydatkowania budżetu o okolicy jak to zwykle bywa urzędnicy zapomnieli. Natomiast okoliczna chuliganeria nie próżnowała, co zaowocowało stopniową ponowną degradacją terenu. W związku, z czym w roku 2018 postanowiono wydać w ramach programu „Rewitalizacja Parku Mickiewicza” 4,5 mln ze środków europejskich pochodzących z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Kwota przeznaczona na rewitalizację jest znaczna, ale i zakres prac jest imponujący. Dlatego pozwolę sobie na zamieszczenie krótkiego opisu przedmiotu zamówienia, który pochodzi ze strony: http://www.komunikaty.pl/komunikaty/p/Przetargi/6118449/odnowa+zieleni+w+parkach+miejskich+w+bytomiu „Przedmiot zamówienia — część 1 — Rewitalizacja zbiorników wodnych, której zakres obejmuje w szczególności: — zbiorniki wodne — stawy nr 1, 2, 3 i 4 — wykoszenie podrostu, wydobycie roślin z dna, usuwanie namułu, naprawa skarp i zabezpieczenie ich faszyną wraz z wywozem i utylizacją odpadu. Rewitalizacja przyległych terenów podmokłych, która obejmuje mechaniczne karczowanie drzew, krzaków i podszyć wraz z wywozem i utylizacją. Data zakończenia: 2018 10 31.” To tak sucho brzmiące zdanie o mechanicznym karczowaniu drzew oznacza wycięcie ich w ilości 650 sztuk, z czego większość pamięta datę założenia parku. W związku z zakresem prac zapewne obserwacje niektórych gatunków ważek na tym stanowisku były jednorazowe. Stawy to prawdopodobnie stare wyrobiska gliny. Można tak sądzić po przeglądzie starych map z 1889 roku, na których w najbliższej im okolicy zaznaczone są cegielnie. Natomiast same stawy widnieją już na mapach z 1923 roku.

POWRÓT
Ważki Bytomia

Zdjęcia: Krzysztof Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Płynący południowym skrajem parku Potok Graniczny jest dopływem Bytomki.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Potok Graniczny był granicą pomiędzy Rozbarkiem a Łagiewnikami. Obecnie dzielnicami Bytomia. W okresie międzywojennym natomiast — miedzy Polską a Niemcami.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
W okolicy stawu trwa karczowanie mechaniczne i przygotowanie odpadów do utylizacji.
(foto Krzysztof Przondziono)
Mostek nad jednym z akwenów wzniesiony w ramach poprzedniej rewitalizacji terenu.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Najbardziej na wschód wysunięty staw w parku. Nad brzegiem widoczna ozdobna budowla powstała w 2010 roku.
(foto Krzysztof Przondziono)
Na tym fragmencie stawu położonego mniej więcej pośrodku parku przebywały ważki rude i lecichy małe.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Rów Graniczny. Na odcinku pomiędzy północną krawędzią widocznej na dole zdjęcia satelitarnego łąki a zagajnikiem. Miejsce licznie występujących lecich małych.
(foto Krzysztof Przondziono)
Wspomniana poprzednio łąka w rzeczywistości jest łanem nawłoci. Zdjęcie z samego centrum obszaru w kierunku północnym.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Po przebrnięciu pola nawłoci natrafiamy po jego zachodniej stronie na kwaterę wojenną. Pierwotnie cmentarz epidemiczny z XIX w. Następnie mogiła wojenna, w której grzebano ofiary pierwszej i drugiej wojny światowej.
(foto Krzysztof Przondziono)
Po kilku kolejnych metrach na zachód trafiamy na nieczynny już nasyp kolejowy. Powstał w latach 50 XIX w. sumptem Towarzystwa Kolei Górnośląskiej na potrzeby kolei wąskotorowej.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Nasyp okazał się ulubionym miejscem dla teneralnych lecich małych. 25 lipca 2018 r. można je tu było spotkać w dużych ilościach wygrzewające się na okolicznej roślinności.
(foto Krzysztof Przondziono)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
21 czewca 2018 r. we wschodniej części stawu obserwowałem dwa samce ważki rudej Libellula fulva. To jedna z pierwszych obserwacji tej ważki na obszarze Górnego Śląska.
(foto Krzysztof Przondziono)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

   
Ważki zarejestrowane w Parku im. Adama Mickiewicza
(13 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica ruda Aeshna isoceles
Husarz władca Anax imperator
Szklarka zielona Cordulia aenea
Miedziopierś metaliczna Somatochlora metalica
Ważka ruda Libellula fulva
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Lecicha mała Orthetrum coerulescensważka południowa
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
 
Obserwacje

Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczne samce i samice, tandemy.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Kilka osobników.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Liczny.
 
Żagnica ruda
Aeshna isoceles
Kilka osobników.
 
Husarz władca
Anax imperator
Kilka osobników.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Kilka osobników.
 
Miedziopierś metaliczna
Somatochlora metallica
Jeden osobnik.
 
Ważka ruda
Libellula fulva
Dwa samce.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Liczna.
 
Lecicha mała
Orthetrum coerulescens
Liczna, co najmniej 30 osobników z tego wiele teneralnych.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczny.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Kilka osobników.