BYTOM

Staw Żabie Doły koło osiedla Arki Bożka





Staw znajduje się na terenie Rozbarku (UTM CA 57) w dalekiej przeszłości będącego osadą leżącą na wschodnim przedmurzu Bytomia. Do Bytomia Rozbark został przyłączony w 1927 roku i stał się jedną z jego dzielnic. Staw Żabie Doły zlokalizowany w pobliżu osiedla Arki Bożka nosi taką samą nazwę jak istniejący nieco bardziej na wschód na pograniczu miast Bytomia Piekar Śląskich i Chorzowa zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły. W przeciwieństwie do nazwy zespołu, w pełni zasługuje na swoją poetycką nazwę. Na starych mapach zaznaczone są wyraźnie owe doły, których na próżno szukać na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Obecny kształt staw zawdzięcza wielokrotnym zmianom jego linii brzegowej na przestrzeni ponad 150 lat udokumentowanych mapami. Niewątpliwie jego początki sięgają owych dołów. Nie ma niestety żadnych dowodów na to, czy przebywały w nich żaby.

POWRÓT
Ważki Bytomia

Zdjęcia: Krzysztof Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Współczesny zarys linii brzegowej.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Po zachodniej stronie stawu stoją budynki mieszkalne osiedla Arki Bożka. Po wschodniej, za historycznym nasypem kolei wąskotorowej, znajduje się hałda odpadów po wydobyciu urobku przez kopalnię Orzeł Biały.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Mapa z 1889 roku ukazuje doły z wodą na terenie, na którym obecnie znajduje się staw (miejsce zaznaczone mniejszym kółkiem) oraz teren zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Żabie Doły (większe kółko), na którym żadne doły w tym czasie jeszcze nie występowały.
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Północny fragment większego z akwenów.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Centralna część stawu z widokiem na bloki mieszkalne.
(foto Krzysztof Przondziono)
Część południowa z widokiem na kolejne budynki osiedla Arki Bożka.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Mniejszy ze zbiorników był miejscem obserwacji największej ilości szafranki czerwonej z wszystkich dotychczas obserwowanych stanowisk w aglomeracji.
(foto Krzysztof Przondziono)
Widok ogólny na tereny poprzemysłowe z nasypu kolei wąskotorowej znajdującego się na wschód od stawu.
(foto Krzysztof Przondziono)

   
Ważki zarejestrowane nad Stawem Żabie Doły koło osiedla Arki Bożka
(14 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica ruda Aeshna isoceles
Husarz władca Anax imperator
Husarz ciemny Anax parthenope
Szklarka zielona Cordulia aenea
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Ważka ruda Libellula fulva
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifronsgatunek chroniony
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
Szafranka czerwona Crocothemis erythraeaważka południowa
 
 
Obserwacje

Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczna.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Liczny.
 
Żagnica ruda
Aeshna isoceles
Kilkanaście osobników.
 
Husarz władca
Anax imperator
Kilka osobników.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
Kilka osobników.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Kilka osobników.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Liczna.
 
Ważka ruda
Libellula filva
Jeden osobnik.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Bardzo liczna.
 
Zalotka białoczelna
Leucorrhinia albifrons
Jeden teneralny samiec.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczny.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Liczny.
 
Szafranka czerwona
Crocothemis erythraea
Ponad 20 osbników.