CZELADŹ

Zalew w Parku Grabek





Park Grabek (UTM CA67) założono w latach sześćdziesiątych XX w. na terenach uprzednio wykorzystywanych na pastwiska. Park od północy ograniczony jest ośrodkiem sportowym Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Od wschodu od rzeki Brynicy oddziela go wał przeciwpowodziowy. Na południowym zachodzie znajduje się będący częścią parku zabytkowy ogród morwowy. Pozostały teren parku sąsiaduje z osiedlem mieszkaniowym. W parku oprócz zalewu (jak nazywa się tutejszy zbiornik), który obecnie jest największą atrakcją parku, znajduje się amfiteatr, skatepark oraz plac zabaw dla dzieci.

W roku 2018 teren parku wraz z niecką stawu przeszedł proces odnowienia. Po około 40 latach jesienią 2018 roku niecka zbiornika ponownie zapełniła się wodą. Aby to było możliwe zerwano stare podłoże, które było spękaną asfaltową płytą nieuszczelniającą już dna. Wycięto samosiejki. Brzegi i dno zbiornika wyprofilowano, aby uzyskać głębie i płycizny umożliwiające stworzenie środowiska dla rozwoju różnych gatunków roślin. Wykonano instalację poboru wody z przepływającej opodal rzeki Brynicy. Woda w akwenie krąży w obiegu zamkniętym wymuszonym układem pomp. W tym celu wykonano podziemny rurociąg, którym woda pompowana jest kilkadziesiąt metrów w głąb parku gdzie ze specjalnie usypanego kopca spływa do wybudowanych koryt, którymi wraca do zbiornika.

Ilość gatunków ważek i wielkość ich populacji stwierdzona na stanowisku w pierwszym roku (2019) od stworzenia tego miejsca od podstaw moim zdaniem jest imponująca.

POWRÓT
Ważki Czeladzi

Zdjęcia: Krzysztof Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Park Grabek znajduje w niewielkiej odległości od centrum miasta. Wraz z zabytkowym ogrodem morwowym zajmuje 13 ha.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zdjęcie satelitarne wykonane tuż po rewitalizacji stawu.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Niecka zalewu przed rewitalizacją w roku 2017.
(foto Krzysztof Przondziono)
Zdjęcie tego samego fragmentu w maju 2019.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Fragment Brynicy pomiędzy mostkami widocznymi na zdjęciu satelitarnym. Z mostu można obserwować liczne świtezianki błyszczące, lecichy pospolite oraz łątki dzieweczki przysiadające na kożuchach wodorostów.
(foto Krzysztof Przondziono)
Północny kraniec stawu z widocznym wpustem wody z Brynicy. Na drugim planie ośrodek MOSiR.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Widok w kierunku południowym na bloki osiedla mieszkaniowego.
(foto Krzysztof Przondziono)
Widok w kierunku północnym. Mimo krótkiego okresu istnienia zbiornika widać już dosyć bogatą roślinność podwodną.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Miejsce, z którego kaskadami wypływają dwa strumienie.
(foto Krzysztof Przondziono)
Po przepłynięciu kilkudziesięciu metrów przez teren parku woda płynąca w specjalnie ukształtowanym korycie z powrotem trafia do zbiornika.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Pod koniec lata 2019 w północnej części zalewu zainstalowano i uruchomiono fontannę.
(foto Krzysztof Przondziono)
W południowym krańcu zbiornika znajduje się natomiast drewniany podest nad płycizną, z którego można obserwować pływające w jego pobliżu ryby. Przy brzegu widać ujęcie wody do pompowni.
(foto Krzysztof Przondziono)

 
Ważki zarejestrowane nad zalewem w Parku Grabek
(16 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Pałątka zielona Chalcolestes viridis
Straszka pospolita Sympecma fusca
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Anisoptera

Husarz władca Anax imperator
Husarz ciemny Anax parthenope
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylumważka południowa
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak wędrowny Sympetrum fonscolombiiważka południowa
Szablak późny Sympetrum striolatum
Szafranka czerwona Crocothemis erythraeaważka południowa
 
 
Obserwacje

Świtezianka błyszcząca
Calopteryx splendens
Samce, samice — na rzece liczna.
 
Pałątka zielona
Chalcolestes viridis
Jeden samiec.
 
Straszka pospolita
Sympecma fusca
Liczne osobniki zeszłoroczne i teneralne.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczna, samce, samice.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna na stawie i rzece.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Liczna, samce, samice.
 
Husarz władca
Anax imperator
Kilka osobników, samce, samice, składanie jajeczek.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
Kilka osobników, samce, samice.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Liczna, samce, samice, kopulacje, składanie jajeczek.
 
Ważka płaskobrzucha
Libellula depressa
Kilka osobników, samce, samice i składanie jajeczek.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Liczna, samce, samice, kopulacje i składanie jajeczek.
 
Lecicha białoznaczna
Orthetrum albistylum
Jeden samiec.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Liczny, samce, samice, kopulacje, składanie jajeczek.
 
Szablak wędrowny
Sympetrum fonscolombii
Jeden samiec i jeden tandem.
 
Szablak późny
Sympetrum striolatum
Liczny, samce, samice, kopulacje, składanie jajeczek.
 
Szafranka czerwona
Crocothemis erythraea
Kilkanaście samców.