WARSZAWA

Jeziorko Czerniakowskie





Jeziorko Czerniakowskie (UTM EC08) jest elementem dawnego ciągu wodnego lewobrzeżnych starorzeczy wiślanych. Rezerwat przyrody utworzony tu w 1987 roku, obejmuje fragment starorzecza Wisły wraz z przyległymi terenami w dzielnicy Mokotów. W pobliżu znajdują się „blokowiska” i domki jednorodzinne oraz ogródki działkowe — to wszystko wpływa niezbyt korzystnie na jakość wody, a mimo to jeziorko obfituje w rzadkie gatunki flory i fauny.

Rezerwat obejmuje ponad 46 ha, ale samo jeziorko ma 14 ha, jego długość to 1650 metrów, a szerokość około 180 metrów. Most na ulicy Gołkowskiej umownie dzieli zbiornik na część południową i północną. W części południowej znajduje się kąpielisko. Skraj jeziorka zajmuje tam spora łąka oraz boisko, a sam zbiornik kończy się trzema zatokami, z których środkową porasta osoka aloesowata. Cześć północna jest mniej uczęszczana i bardziej dzika, jednak wysokie zarośla uniemożliwiają miejscami dotarcie do wody.

POWRÓT
Ważki Warszawy

Zdjęcia: Michał Kaczorowski
polska.e-mapa.net
Badania terenowe i tekst: Michał Kaczorowski
© Ewa Miłaczewska

 
 

Teren rezerwatu otoczony rozrastającym się miastem jest enklawą przyrodniczą stolicy. Spotykane tutaj zbiorowiska roślinne są ściśle związane ze sposobem użytkowania zbiornika wodnego i otaczających go terenów. Część południowa, wykorzystywana w sezonie letnim jako kąpielisko, pozbawiona jest szerokiej strefy szuwarów i roślinności wodnej. Znacznie bogatsza jest strefa północna, gdzie cały brzeg zajmuje roślinność szuwarowa, w której dominuje trzcina pospolita. Między jej pióropuszami wyrastają pałki oraz manna mielec. Wschodni brzeg jeziorka porastają kępy kosaćca żółtego, który pięknie zakwita wiosną. Z pasem trzcin graniczą kępy turzyc poprzeplatane roślinami łąkowymi. Północno-zachodni brzeg jeziorka porastają głównie gatunki łąkowe.

Florę wodną reprezentują, m. in. moczarka kanadyjska, rzęsa drobna, strzałka wodna, rogatek sztywny. Inne rośliny, jak żabiściek pływający i osoka aloesowa występują lokalnie w zatoczce południowego fragmentu jeziorka. Wśród roślin zakorzenionych o liściach pływających na uwagę zasługuje chroniony grążel żółty, który tworzy duże skupiska pokrywające powierzchnię wody w północnej, płytszej części zbiornika.

Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 46 gatunków drzew i 27 gatunków krzewów. Część z nich, to pozostałość łęgu jesionowo-wiązowego i wierzbowo-topolowego. W krajobrazie wyróżniają się piękne czarne topole o rozłożystych koronach oraz dorodne drzewa porastające wysoką skarpę tarasu nadzalewowego na zachodnim brzegu jeziorka.

[http://miasteria.pl/miejsce/Jeziorko-Czerniakowskie-Warszawa.html]

 
 
 
Obserwacje ważek prowadzone były wzdłuż brzegów całego Jeziorka Czerniakowskiego.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Zdjęcie satelitarne.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
15 maja 2011 r. — na wschód od Jeziorka Czerniakowskiego znajduje się wielka elektrociepłownia Siekierki. Dziś nie istnieje już komin drugi z lewej, zburzony w czerwcu 2011 r.
(foto Michał Kaczorowski)
Ta sama elektrocieplownia fotografowana z nieco innego, położonego bardziej na południe, punktu.
(foto Michał Kaczorowski)

 
Na zachodnim brzegu Jeziorka Czerniakowskiego znajduje się duże osiedle Bernardyńska. Na górnych piętrach ma tam swoje pracownie kilku warszawskich plastyków.
(foto Michał Kaczorowski)
Brzegi północnej części jeziorka nie są zabudowane.
(foto Michał Kaczorowski)

 
Tylko niektóre fragmenty brzegu są uporządkowane i przystosowane do rekreacji.
(foto Michał Kaczorowski)
Przy dość prymitywnych pomostach można spotkać lódki i rybaków.
(foto Michał Kaczorowski)

 
W skrajnie południowej części jeziorko ma trzy palczasto ukształtowane zatoczki. W środkowej z nich rośnie osoka aloesowata Stratiotes aloides.
(foto Michał Kaczorowski)
Jest to roślina chroniona, a jej obecność może zwiastować występowanie, również chronionej, żagnicy zielonej Aeshna viridis, której niestety w 2011 r. nie stwierdzono.
(foto Michał Kaczorowski)

 
 
Ważki zarejestrowane nad Jeziorkiem Czerniakowskim
(17 gatunków)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Żagnica ruda Aeshna isoceles
Żagnica wielka Aeshna grandis
Husarz władca Anax imperator
Szklarka zielona Cordulia aenea
Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
Obserwacje

Świtezianka błyszcząca
Calopteryx splendens
Pojedyncze obserwacje samców, głownie w okolicy mostu.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Sporo osobników obu płci, głównie na roślinności nadbrzeżnej, liczne obserwacje.
 
Łątka wczesna
Coenagrion pulchellum
Liczne samce na roślinności nadwodnej.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczne samce na roślinności nadwodnej.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Samce na pływających liściach, obserwowano tandemy, miejscami ważka często spotykana.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Gatunek liczny, często obserwowany na nadbrzeżnej roślinności i na pobliskich łąkach, obserwowano samce, samice i kopulacje.
 
Żagnica jesienna
Aeshna mixta
Liczne osobniki, głownie samce w lotach patrolowych nad brzegami.
 
Żagnica ruda
Aeshna isoceles
Miejscami samce w lotach patrolowych nad brzegiem, dość liczne.
 
Żagnica wielka
Aeshna grandis
Pojedyncza obserwacja samca w locie patrolowym.
 
Husarz władca
Anax imperator
Miejscami samce w lotach patrolowych, w południowej części nie jest to rzadki widok.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Liczne samce nad cała tonią jeziora i przy brzegach w lotach patrolowych.
 
Miedziopierś metaliczna
Somatochlora metallica
Miejscami niezbyt liczne samce w lotach patrolowych.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Liczne samce patrolujące fragmenty brzegów i siadające wśród trzcin, obserwacje były prowadzone tylko w południowej części zbiornika.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Liczne obserwacje samców siadających na piaszczystym brzegu i na roślinności wodnej. Obserwowano także kopulacje oraz samice składające jaja.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
Kilka obserwacji, głównie młodych samców, w południowej części zbiornika, miejscami na nadbrzeżnych łąkach — dość liczne.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Widywano samice na okolicznych łąkach.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Kilka obserwacji samców na łące w pobliżu jeziorka, obserwacja kopulacji na trzcinach w południowej części zbiornika.