KATOWICE

Załęska Hałda





Załęska Hałda (UTM CA56) swoje początki datuje na XVIII, w kiedy to powstała jako kolonia Załęża. Początkowo o charakterze rolniczym, stopniowo, wraz powstawaniem kopalń i hut cynku w drugiej połowie XIX wieku, zmieniła swój charakter na bardziej przemysłowy. Mniej więcej od tego okresu zaczęły tu powstawać osady robotnicze. W latach 1915–1921 przy ulicy Przodowników i Przekopowej wybudowano, wg projektu niemieckiego architekta Bruno Tauta, osiedle domków szeregowych dla pracowników kopalni Wujek. Na jednym z ostatnich pól wykupionych od właścicieli gospodarstw rolnych w roku 1935 wybudowano kompleks betonowych basenów, który w tym czasie był drugim, co do wielkości kąpieliskiem w Europie Środkowej po budapeszteńskim Palatinusie. Kąpielisko „Bugla”, choć już nie tak imponujące jak za czasów świetności istnieje do dzisiaj biorąc nazwę od nazwiska ostatniego, przed ich powstaniem, właściciela tych gruntów.

Obecnie Załęska Hałda jest częścią Katowickiej dzielnicy Brynów. Większość jej obecnego terytorium zajmuje północno–wschodni kraniec lasów Panewnickich na obrzeżu, którego znajdują się prezentowane poniżej stawy.

POWRÓT
Ważki Katowic

Zdjęcia: Alicja Miszta
Katarzyna Przondziono
polska.e-mapa.net
Badania terenowe: Alicja Miszta
Krzysztof Przondziono
Tekst: Krzysztof Przondziono
© Ewa Miłaczewska

 
 
 
Na planie nie naniesiono jeszcze zapadliska, którego zdjęcia znajdują się poniżej.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.
Na zdjęciu satelitarnym zapadlisko jest już widoczne.
(polska.e-mapa.net)
Kliknij w zdjęcie aby powiększyć.

 
Zapadlisko powstałe wskutek osiadania gruntu spowodowanego eksploatacją węgla kamiennego.
(foto Katarzyna Przondziono)
Widok w kierunku zachodnim. Na nasypie za barierkami swoją trasę ma rekreacyjna ścieżka rowerowa.
(foto Katarzyna Przondziono)

 
Spotkany tu mieszkaniec pobliskich domów opowiedział mi, że dzikie świnie są tu stałymi bywalcami, a często spotyka również sarny, jelenie i lisy.
(foto Katarzyna Przondziono)
Ja osobiście widziałem tu grupę zaskrońców wygrzewających się na powalonym pniu.
(foto Katarzyna Przondziono)

 
Mniejszy ze stawów — widok w kierunku, który na planach oznaczany jest jako teren przemysłowy — nieużytki.
(foto Katarzyna Przondziono)
Na stawie pływa mała kępa grzybieni białych Nymphaea alba L., na liściach której chętnie przysiadają Oczobarwnice mniejsze.
(foto Katarzyna Przondziono)

Zupełnie inaczej wyglada ten obszar w 2016 roku.

Prezydent Katowic Marcin Krupa poinformował:

„Po wielu dyskusjach i rozmowach z ludźmi związanymi z klubem GKS Katowice, podjęliśmy decyzję, że należy zmienić lokalizację budowy stadionu. Zostały poddane analizie mapy własnościowe i wytypowaliśmy kilka miejsc, z których jedna lokalizacja uzyskała największą aprobatę ludzi odpowiedzialnych w mieście za tego typu projekty inwestycyjne. To teren u zbiegu ulic Bocheńskiego i Dobrego Urobku. Kiedyś służył wojskom nadwiślańskim, były tam tereny ćwiczeń. To działka przy autostradzie A4, co daje możliwość wyeksponowania nowego obiektu sportowego i podkreślenia rangi całego klubu.” — http://katowice24.info/stadion-miejski-nie-powstanie-przy-bukowej/

Tak więc kolejny raz ważki przegrywają z ludźmi !!!
 
 
Zapadlisko — stan z 15 września 2016 roku.
(foto Alicja Miszta)
Staw — stan z 15 września 2016 roku po odcięciu dopływu wody..
(foto Alicja Miszta)

   
Ważki zarejestrowane na Załęskiej Hałdzie w 2012 roku
(24 gatunki)
Kliknięcie w nazwę ważki powoduje przejście do strony poświęconej danemu gatunkowi
 
w roku 2016 Alicja Miszta stwierdziła tam już tylko kilka szablaków późnych Sympertum striolatum
Cała poniżej zamieszczona lista ważek ma już tylko wartość historyczną, jak ruszą prace nawet szablaków tu nie będzie.
 
Zygoptera

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
Pałątka pospolita Lestes sponsa
Tężnica wytworna Ischnura elegans
Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
Łątka dzieweczka Coenagrion puella
Oczobarwnica większa Erythromma najas
Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum
Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
Anisoptera

Żagnica jesienna Aeshna mixta
Żagnica ruda Aeshna isoceles
Żagnica wielka Aeshna grandis
Żagnica sina Aeshna cyanea
Husarz władca Anax imperator
Husarz ciemny Anax parthenope
Szklarka zielona Cordulia aenea
Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica
Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylumważka południowa
Szablak czarny Sympetrum danae
Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
Szablak późny Sympetrum striolatum
Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
 
 
Obserwacje

Świtezianka błyszcząca
Calopteryx splendens
2 samce i 1 samica w przelocie.
 
Pałątka pospolita
Lestes sponsa
Liczne samce i samice, tandemy.
 
Tężnica wytworna
Ischnura elegans
Liczna.
 
Nimfa stawowa
Enallagma cyathigerum
3 tandemy, 10 samców.
 
Łątka dzieweczka
Coenagrion puella
Liczna.
 
Oczobarwnica większa
Erythromma najas
Kilkanaście sztuk.
 
Oczobarwnica mniejsza
Erythromma viridulum
Kilkanaście sztuk tylko na mniejszym ze stawów.
 
Pióronóg zwykły
Platycnemis pennipes
Liczny.
 
Żagnica jesienna
Aeshna mixta
Trzy samce.
 
Żagnica ruda
Aeshna isoceles
5 patrolujących samców.
 
Żagnica wielka
Aeshna grandis
4 samce.
 
Żagnica sina
Aeshna cyanea
Kilka sztuk.
 
Husarz władca
Anax imperator
Kilka samców.
 
Husarz ciemny
Anax parthenope
Kilka samców.
 
Szklarka zielona
Cordulia aenea
Około ośmiu samców tylko na większym stawie.
 
Miedziopierś metaliczna
Somatochlora metallica
2 samce, tylko nad stawem.
 
Ważka czteroplama
Libellula quadrimaculata
Samice i samce tandemy oraz składanie jaj, liczna.
 
Ważka płaskobrzucha
Libellula depressa
Samce i samice, kopulacje oraz składanie jaj, kilkanaście osobników. Tylko na rozlewisku i większym stawie.
 
Lecicha pospolita
Orthetrum cancellatum
Liczna, zarówno samce jak i samice.
 
Lecicha białoznaczna
Orthetrum albistylum
2 samce.
 
Szablak czarny
Sympetrum danae
Kilka samic i samców, kopulacje i składanie jaj.
 
Szablak krwisty
Sympetrum sanguineum
Kilkanaście sztuk samców i samic, kopulacje i składanie jaj.
 
Szablak późny
Sympetrum striolatum
Kilkanaście sztuk samców i samic, kopulacje i składanie jaj.
 
Szablak zwyczajny
Sympetrum vulgatum
Kilkanaście sztuk samców i samic, kopulacje i składanie jaj.