Ważki dużych miast — podsumowanie wyników prac prowadzonych w latach 2010–2013





Pierwsze dane, które jednocześnie były przyczynkiem do stworzenia tego programu, napłynęły od Michała Kaczorowskiego z Warszawy. Później włączyli się inni. Wszystkie te dane dotyczyły lat 2010 i 2011 i w zasadzie później uzupełnione zostały tylko pojedynczymi obserwacjami pochodzącymi z lat 2012–2013. W sumie w Warszawie i najbliższych okolicach miasta obserwacje prowadzono na 18 stanowiskach. 13 z nich przebadał Michał Kaczorowski, 3 stanowiska Julia Dobrzańska z grupą kolegów, Klaudyn i okolice badał Krzysztof Pakuła, a okolice Ząbek penetrował Grzegorz Brynda. W roku 2013 coroczne Sympozjum Sekcji Odonatologicznej Polskiego Związku Entomologicznego odbyło się w Kampinoskim Parku Narodowym. Zadaniem naszym było podczas wycieczek w teren policzenie występujących w puszczy i jej osłonie gatunków ważek. Przebadano również opracowany wcześniej obszar w Truskawiu znajdując tam 11 gatunków nieopisanych przez Michała Kaczorowskiego. Po namyśle, postanawiam stanowisko to pozostawić nadal w opracowaniu, mimo, że nie jest to stanowisko miejskie — niemniej nie w niczym gorsze niż stanowiska z leśnej części Katowic, czy stanowiska z Gdyni.

Pierwsze strony stanowisk warszawskich po opublikowaniu w sieci spowodowały włączenie się do tematu Krzysztofa Przondziono z Katowic, który prowadził obserwacje na 18 stanowiskach w latach 2011–2013 wraz z córką Katarzyną Przondziono. Ponadto w 2013 roku opracował dane z 5 stanowisk w Chorzowie, 5 stanowisk w Siemianowicach Śląskich oraz 6 stanowisk w Świętochłowicach. Ponieważ miasta te należą do grupy 19 miast konurbacji górnośląskiej od roku 2013 będą łącznie z Katowicami traktowane jako jedno miasto. Paweł Jędryczak z Gdyni opisał obserwacje 4 stanowisk prowadzone w 2011 r. Marek Gryboś z Krakowa w latach 2011–2013 opracował 6 stanowisk z Krakowa, Grzegorz Wieczorek przysłał wyniki obserwacji ważek z 2011 r. w łódzkim Ogrodzie Botanicznym, a Mariusz Gwardjan wraz z Joanną Przybylską badali ważki na 9 stanowiskach w Kielcach także w latach 2011–2012, ponadto w latach 2012 i 2013 Marek Miłkowski opisał 3 stanowiska, a właściwie skupiska stanowisk z Radomia.

 

Klikając na tej stronie w nazwę ważki uzyskujemy połączenie z poświęconą jej stroną.
Klikając w nazwę miasta łączymy się ze stroną opisującą ważki tego miasta.



Miasto

Gdynia
Konurbacja górnośląska
Kielce
Kraków
Łódź
Radom
Warszawa
Ilość stanowisk

  4
34
  9
  6
  1
  3
18
Ilość gatunków

29
38
38
28
24
19
46
 
 

W dziesięciu miastach, na 75 przebadanych stanowiskach, stwierdziliśmy dotychczas 54 gatunki ważek: 19 gatunków Zygoptera i 35 gatunków Anisoptera. Początkowo sądziłam, że w warunkach miejskich należy spodziewać się tylko najpospolitszych gatunków, najwytrzymalszych i o najmniejszych wymaganiach. Okazało się, że we wszystkich miastach występują ważki rzadkie i objęte ochroną, i wcale niekoniecznie są to przypadkowe, pojedyncze osobniki. W wielu miejscach stwierdzono ich rozwój. We wszystkich badanych miastach napotkano też ważki południowe — nawet w Gdyni.

Zarejestrowano w miastach 6 gatunków chronionych (+)Sympecma paedisca, Stylurus (Gomphus) flavipes, Ophiogomphus cecilia, Leucorrhinia pectoralis, Leucorrhinia albifrons i Leucorrhinia caudalis oraz 6 gatunków ważek południowych (+)Aeshna affinis, Orthetrum albistylum, Orthetrum coerulescens, Orthetrum brunneum, Sympetrum fonscolombii i Crocothemis erythraea.

W stosunku do ubiegłego roku przybyły cztery miasta: Radom i trzy miasta konurbacji górnośląskiej: Chorzów, Siemianowice Śląskie i Świętochłowice. W miastach tych badano 23 stanowiska, co pozwoliło na zamknięcie łącznej ilości dotychczas przebadanych stanowisk liczbą 75. Badania te przyniosły zwiększenie ilości napotkanych gatunków tylko o jeden (Sympetrum depressiusculum) stwierdzony w Chorzowie. Jest oczywiste, że ilość nowych gatunków będzie teraz rosła znacznie wolniej, być może nie wzrośnie już wcale. Podejrzewam, że ilość ważek spotykanych w poszczególnych miastach będzie dążyła do wyrównania na poziomie około 40 gatunków — badania w następnych latach dadzą na to odpowiedź.

 
 
Gatunek / miasto
 
Gdynia
 
Konurbacja
górnośląska
Kielce
 
Kraków
 
Łódź
 
Radom
 
Warszawa
 
Calopteryx splendens
+
+
+
+
+
+
+
Calopteryx virgo
+
 
+
+
 
+
+
Lestes sponsa
+
+
+
+
 
+
+
Lestes dryas
+
 
+
 
+
+
+
Lestes barbarus
+
 
 
 
 
+
+
Lestes virens
+
+
+
 
 
 
+
Chalcolestes viridis
 
+
 
 
+
 
+
Sympecma fusca
 
+
+
+
+
 
+
Sympecma paedisca
 
 
 
(+)
 
 
(+)
Ischnura elegans
 
+
+
+
+
+
+
Ischnura pumilio
 
+
 
 
 
 
 
Enallagma cyathigerum
+
+
+
+
+
 
+
Coenagrion pulchellum
+
 
+
 
 
 
+
Coenagrion puella
+
+
+
+
+
+
+
Coenagrion hastulatum
+
 
+
 
 
 
 
Erythromma najas
+
+
+
+
+
 
+
Erythromma viridulum
 
+
 
+
 
 
+
Pyrrhosoma nymphula
+
+
+
+
+
 
+
Platycnemis pennipes
+
+
+
+
 
+
+
Aeshna mixta
 
+
+
+
+
+
+
Aeshna affinis
 
 
(+)
 
 
 
(+)
Aeshna isoceles
 
+
 
+
 
+
+
Aeshna grandis
+
+
+
 
+
 
+
Aeshna cyanea
+
+
+
 
+
 
+
Anax imperator
 
+
+
+
+
 
+
Anax parthenope
 
+
+
+
+
 
+
Brachytron pratense
 
+
 
 
 
 
+
Gomphus vulgatissimus
 
 
+
+
 
 
+
Stylurus (Gomphus) flavipes
 
 
 
 
 
 
(+)
Ophiogomphus cecilia
 
 
(+)
 
 
(+)
(+)
Cordulia aenea
+
+
+
 
+
 
+
Somatochlora metallica
+
+
+
 
 
 
+
Epitheca bimaculata
 
 
+
 
 
 
+
Libellula quadrimaculata
+
+
+
+
+
+
+
Libellula depressa
+
+
+
+
+
+
+
Libellula fulva
 
 
 
 
 
 
+
Orthetrum cancellatum
+
+
+
+
+
+
+
Orthetrum albistylum
 
(+)
(+)
(+)
(+)
 
(+)
Orthetrum coerulescens
 
(+)
 
 
 
 
 
Orthetrum brunneum
(+)
(+)
 
 
 
 
(+)
Leucorrhinia dubia
+
 
 
 
 
 
 
Leucorrhinia rubicunda
+
 
 
 
 
 
+
Leucorrhinia pectoralis
(+)
(+)
(+)
 
 
(+)
(+)
Leucorrhinia albifrons
 
(+)
(+)
 
 
 
 
Leucorrhinia caudalis
 
(+)
 
 
 
 
(+)
Sympetrum danae
+
+
+
 
+
+
+
Sympetrum pedemontanum
 
 
 
 
 
 
+
Sympetrum sanguineum
+
+
+
+
+
+
+
Sympetrum depressiusculum
 
+
 
 
 
 
 
Sympetrum flaveolum
+
+
+
+
+
+
+
Sympetrum fonscolombii
 
(+)
(+)
 
 
 
(+)
Sympetrum striolatum
+
+
+
+
+
 
 
Sympetrum vulgatum
+
+
+
+
+
+
+
Crocothemis erythraea
 
(+)
(+)
(+)