Strona główna |
Ważki-menu | Słownik | Etapy życia | Drapieżnictwo | Historia | Odonatrix | Literatura | Linki |
Od autorki |
Systematyka ważek |
Budowa ważki |
Zachowania rozrodcze |
Procesy życiowe |
Czas lotów |
Ważki dużych miast |
Wasze obserwacje |
Ważki w filatelistyce |
Ważki dużych miast — podsumowanie wyników prac prowadzonych w latach 2010–2017
|
Materiały zbieramy od 2010 roku. Ostatnie dwa lata przyniosły wyniki oserwacji na 20 nowych stanowiskach oraz uzupełnienia na kilkunastu opisywanych wcześniej. Klikając na tej stronie w nazwę ważki uzyskujemy połączenie z poświęconą jej stroną. Klikając w nazwę miasta łączymy się ze stroną opisującą ważki tego miasta, a tam są linki do poszczególnych stanowisk i ich rozkład na mapie. |
|
|
| |||||||||||||||||||||
|
|
| |||||||||||||||||||||
|
|
| |||||||||||||||||||||
W siedemnastu miastach, na 131 przebadanych stanowiskach, stwierdziliśmy dotychczas 57 gatunków ważek: 19 gatunków Zygoptera i 38 gatunków Anisoptera. Od poprzedniego podsumowania wyników przybył tylko jeden gatunek Anisoptera — Sympetrum meridionale. Jest to ważka południowa, gatunki południowe migrują ostatnio coraz dalej na północ, czemu więc nie miałyby pojawiać się również w miastach. Spośród gatunków południowych tylko Anax ephippiger nie był rejestrowany na obszarze żadnego z miast, pozostałe 7 gatunków widujemy i w miastach.
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
Ogółem we wszystkich miastach zarejestrowano 7 gatunków chronionych — Sympecma paedisca, Stylurus (Gomphus) flavipes, Ophiogomphus cecilia, Cordulegaster boltonii, Leucorrhinia pectoralis, Leucorrhinia albifrons i Leucorrhinia caudalis oraz 7 gatunków ważek południowych — Aeshna affinis, Orthetrum albistylum, Orthetrum coerulescens, Orthetrum brunneum, Sympetrum fonscolombii, Sympetrum meridionale i Crocothemis erythraea. Wśród gatunków chronionych widzimy nawet szklarnika leśnego Cordulegaster boltonii, którego samicę obserwowanowano tylko raz 23 czerwca 2007 r. w sąsiedztwie osiedla Dąbrowa w Kielcach. Obecnie na skutek zakwaszenia wody w rzece Silnicy wodami zrzucanymi z kamieniołomu, można uznać stanowisko za stracone. Ciągle jeszcze zarysowuje się zależność ilości obserwowanych gatunków od ilości prowadzonych obserwacji. Jest tak niezależnie od tego, czy zwiększamy ilość stanowisk w mieście, czy ilość odwiedzin na jednym stanowisku. Spośród stanowisk, na których uzupełniano dane przedstawione w poprzednim okresie (2010-2015 r.) największe zmiany zaszły na Stawie Górnik na katowickim Giszowcu — niemal codziennie kontrolowanym przez nową autorkę danych Marię Wiszniowską oraz w kamieniołomie Liban w Krakowie, gdzie wcześniejsze badania uzupełnił Grzegorz Kolago również nowy autor danych. Oczywiste jest, że zwiększona ilość obserwacji prowadzi do rejestrowania pełnego spektrum w skali roku. Są jednak inne przyczyny tego, że na niektórych zbiornikach stwierdzamy ograniczoną ilość gatunków. Są to przeważnie zbiorniki na obszarach przemysłowych lub poprzemysłowych, nie w pełni jeszcze zrekultywowanych, gdzie ciągle istnieje niekorzystny wpływ terenu na chemizm wód. Proces rekultywacji tych terenów postępuje stale i jeśli jest prowadzony z wyczuciem przynosi poprawę sytuacji. Jeśli nie — miejmy nadzieję, że czas leczy rany. Zdarza się jednak, że tracimy jakieś stanowisko bezpowrotnie, tak stało się w Katowicach na interesującym nas zapadlisku na Załęskiej Hałdzie, gdzie w ramach usuwania szkód górniczych (w zgodzie z prawem górniczym) teren przeznaczono pod budowę stadionu GKS Katowice. Dane z tego miejsca mają już tylko wartość historyczną. Znacznie zmniejszono też powierzchnię oczka na Michałowie w Radomiu, przeznaczając ją na budowę marketu Aldik. Tak więc kolejny raz ważki przegrywają z ludźmi. Wszystkim Kolegom serdecznie dziękuję za współpracę i oczywiście proszę o jeszcze. Wszystkich, którzy zechcieliby włączyć swoje obserwacje, zwłaszcza z miast jeszcze programem nieobjętych — zapraszam. Cel jest ciągle ten sam — połączenie relaksu na powietrzu z obserwacjami przyrody.
|
|